Trung Quốc đang bước vào một giai đoạn căng thẳng mới với Mỹ khi Tổng thống Donald Trump tiếp tục đẩy cao ngọn lửa chiến tranh thuế quan. Những ngày gần đây, Bắc Kinh tuyên bố sẽ "quyết đấu đến cùng" để bảo vệ lợi ích quốc gia, một lập trường cứng rắn hiếm thấy trong bối cảnh áp lực từ Washington ngày càng gia tăng. Cuộc đối đầu này không còn chỉ là những lời đe dọa suông. Nó đã trở thành một trận chiến kinh tế thực sự, nơi cả hai phía đều tung ra những đòn thuế quan nặng nề, khiến không khí chính trị và thương mại toàn cầu thêm phần ngột ngạt.
Mọi chuyện bắt đầu nóng lên vào đầu tháng 4 năm 2025, khi ông Trump công bố mức thuế mới 34% áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Đây không phải là lần đầu tiên ông sử dụng thuế quan như một vũ khí chiến lược, nhưng lần này, mức độ quyết liệt dường như vượt xa những gì từng xảy ra trong nhiệm kỳ đầu của ông. Mức thuế 34% này cộng dồn với mức thuế 20% đã được áp dụng từ trước, nâng tổng mức thuế đối với hàng Trung Quốc lên tới 54%. Nhưng ông Trump không dừng lại ở đó. Ông tiếp tục cảnh báo rằng nếu Bắc Kinh không nhượng bộ, không rút lại mức thuế trả đũa 34% mà họ đã áp lên hàng hóa Mỹ, thì Washington sẽ tăng thêm 50% nữa, đẩy tổng mức thuế lên con số khổng lồ 104%. Một con số mà ngay cả những nhà phân tích kinh tế dày dạn kinh nghiệm cũng phải ngỡ ngàng.
Phía Trung Quốc, thay vì lùi bước, đã chọn cách đối đầu trực diện. Bộ Thương mại nước này nhanh chóng lên tiếng, gọi các động thái của Mỹ là "hành vi tống tiền kinh tế". Trong một thông cáo chính thức, Bắc Kinh nhấn mạnh rằng họ không chấp nhận bị ép buộc và sẽ không ngồi yên trước những gì họ coi là sự chèn ép bất công. Họ tuyên bố sẵn sàng tung ra các biện pháp đáp trả mạnh mẽ, dù chưa công bố chi tiết những bước đi cụ thể. Tuy nhiên, ai cũng hiểu rằng Trung Quốc không hề nói suông. Với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và một hệ thống chính trị tập trung, Bắc Kinh có đủ nguồn lực để kéo dài cuộc chiến này.
Trên thực tế, Trung Quốc của năm 2025 không còn là Trung Quốc của vài năm trước, khi họ từng phải chật vật đối phó với các đợt thuế quan từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Giờ đây, Bắc Kinh đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Họ đã đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ, và tăng cường các mối quan hệ thương mại với châu Âu, châu Á, và cả châu Phi. Các chính sách hỗ trợ kinh tế nội địa cũng được triển khai mạnh mẽ, từ việc thúc đẩy tiêu dùng trong nước đến đầu tư vào các ngành công nghệ cao. Điều này mang lại cho Trung Quốc một vị thế tự tin hơn, dù họ vẫn không thể phủ nhận những thiệt hại mà cuộc chiến thuế quan có thể gây ra.
Ở phía bên kia đại dương, ông Trump dường như đang đặt cược lớn vào chiến lược gây áp lực tối đa. Với ông, thuế quan không chỉ là công cụ kinh tế mà còn là đòn bẩy chính trị. Ông muốn gửi một thông điệp rõ ràng: Mỹ sẽ không để Trung Quốc vượt mặt trong cuộc đua siêu cường. Những lời phát biểu của ông tại các cuộc họp báo gần đây cho thấy ông tin rằng Trung Quốc sẽ phải khuất phục trước sức ép này, như cách họ từng nhượng bộ trong một số vấn đề thương mại trước đây. Tuy nhiên, lần này, mọi thứ có vẻ không đơn giản như vậy.
Không khí tại Bắc Kinh những ngày này trở nên đặc biệt căng thẳng. Các cuộc họp cấp cao diễn ra liên tục, với sự tham gia của những nhà hoạch định chính sách hàng đầu. Trên các đường phố, người dân bắt đầu bàn tán nhiều hơn về cuộc đối đầu với Mỹ, dù thông tin chính thức vẫn được kiểm soát chặt chẽ. Trong khi đó, tại Washington, các cố vấn kinh tế của ông Trump đang chia thành hai phe: một bên ủng hộ tiếp tục cứng rắn, bên còn lại lo ngại rằng chiến tranh thuế quan kéo dài sẽ làm tổn thương chính nước Mỹ, từ người tiêu dùng cho đến các doanh nghiệp phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc.
Dù vậy, cả hai bên vẫn để ngỏ khả năng đàm phán. Trung Quốc, dù tuyên bố "quyết đấu đến cùng", cũng kêu gọi Mỹ quay lại bàn đối thoại để tìm ra giải pháp đôi bên cùng có lợi. Họ nhấn mạnh rằng không ai chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại, một lời nhắc nhở mang tính ngoại giao nhưng cũng đầy ẩn ý. Ông Trump, trong khi đó, vẫn giữ giọng điệu cứng rắn, nhưng các nguồn tin nội bộ cho biết ông không hoàn toàn đóng sập cánh cửa thương lượng. Vấn đề là, không ai biết liệu hai bên có thể tìm được tiếng nói chung trước khi thiệt hại kinh tế trở nên quá lớn để kiểm soát.
Trong lúc này, thế giới đang dõi theo từng bước đi của hai gã khổng lồ. Các thị trường tài chính biến động không ngừng, giá hàng hóa tăng vọt, và những quốc gia khác bắt đầu lo lắng về tác động dây chuyền. Đối với Trung Quốc, đây là bài kiểm tra sức bền của nền kinh tế và ý chí chính trị. Với Mỹ, đây là phép thử cho chiến lược của ông Trump trong việc định hình lại trật tự kinh tế toàn cầu.
Cuộc chiến thuế quan này, dù kết thúc ra sao, chắc chắn sẽ để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử quan hệ hai nước. Và ngay bây giờ, khi tháng 4 năm 2025 mới chỉ bắt đầu, mọi thứ vẫn còn nằm trong màn sương mù của sự bất định.