Khi Tổng thống Donald Trump tung ra tối hậu thư sắt đá, đe dọa nghiền nát kinh tế Trung Cộng bằng những đòn thuế trừng phạt chưa từng có, thế giới lại một lần nữa chìm trong những tranh cãi hèn nhát và thiển cận. Một phe, gồm những kẻ ngây thơ và đám kền kền truyền thông cánh tả, rú lên rằng ông đang gây chiến, đang phá hoại trật tự toàn cầu. Nhưng một phe khác, dù ban đầu còn nhỏ bé nhưng ngày càng lớn mạnh và tỏ rõ sự sắc sảo, đã nhận ra: Tổng thống Trump không chỉ đơn thuần là đang đánh thuế. Ông đang chơi một ván cờ đỉnh cao, ở một tầng sâu chiến lược mà những bộ óc tầm thường không thể nào lĩnh hội được. Ông đang ép Tập Cận Bình và bè lũ cộng sản Bắc Kinh phải tự mình nhảy vào cái bẫy đã giăng sẵn, phản ứng theo cách ngu xuẩn và tự hủy hoại nhất!
Và đúng như dự đoán của những người yêu nước chân chính, ngày 9 tháng 4, Trung Cộng đã cắn câu! Chúng đáp trả bằng mức thuế trả đũa lên tới 84% nhắm vào hàng hóa Mỹ. Một phản ứng có vẻ “tổng lực”, một màn dương oai giễu võ đầy ngạo mạn, nhưng thực chất lại là hành động tự sát, lao thẳng vào cái bẫy tâm lý chính trị mà Trump đã dày công chuẩn bị suốt nhiều tháng trời.
Đây không phải là một cuộc chiến thương mại thông thường, thưa quý vị. Đây là một chiến trường tâm lý tàn khốc, một mặt trận chính trị nơi những phản ứng cảm tính, những cơn giận dữ vì bị chạm nọc tự ái của một chế độ độc tài, bị biến thành vũ khí hủy diệt chính nó. Cái gọi là "Bẫy phản ứng" – một chiến thuật thiên tài – hoạt động theo cách này: bạn hành động để tự vệ, nhưng chính hành động đó lại phơi bày trần trụi bản chất thối nát, yếu kém và nguy hiểm của bạn mà không cần đối thủ phải tốn công vạch trần.
Hãy nhìn cho rõ: Tổng thống Trump, không giống những chính trị gia èo uột, nhu nhược trước đây, không đo lường chiến thắng bằng những con số GDP vô hồn hay cán cân thương mại giả tạo. Ông đo chiến thắng bằng HÌNH ẢNH! Ai trông giống KẺ XẤU hơn? Ai đang mất đi đồng minh với tốc độ chóng mặt? Ai đang bị thị trường quốc tế xa lánh, bị dòng vốn tháo chạy như chạy trốn ôn dịch? Đó mới là thước đo thực sự trong cuộc đối đầu sinh tử này!
Cấu trúc của cái bẫy phản ứng mà Tổng thống Trump sử dụng cực kỳ tinh vi nhưng lại hiệu quả đến tàn nhẫn:Khiêu khích công khai: Tung ra những đòn thuế quan sấm sét, những phát ngôn đanh thép, những tối hậu thư không khoan nhượng.
Ép đối phương phản ứng mạnh: Buộc kẻ thù, ở đây là chế độ độc tài Trung Cộng, phải gồng mình phản ứng dữ dội để giữ cái gọi là "thể diện" trước con mắt của thế giới và dư luận trong nước đang sôi sục vì bất mãn.
Biến phản ứng thành bằng chứng: Lợi dụng chính những hành động trả đũa quá khích, phi lý đó để chứng minh rằng đối phương chính là mối đe dọa thực sự cho hòa bình và ổn định toàn cầu, là một kẻ không thể tin cậy, một đối tác nguy hiểm.
Đây không phải là lý thuyết suông! Trong tâm lý học chính trị, nó được gọi là "Reactive Devaluation" – sự phá giá phản ứng. Một hiện tượng tâm lý mà kẻ bị khiêu khích, vì quá tức giận và muốn chứng tỏ sức mạnh, sẽ hành động quá mức cần thiết, và kết quả là tự đánh mất đi tính chính danh, sự ủng hộ của các bên thứ ba vốn đang quan sát.
Tối hậu thư mà Tổng thống Trump đưa ra là một đòn cân não: cực đoan, không điều kiện đàm phán, không trung gian hòa giải, chỉ có một con đường duy nhất là tuân phục hoặc bị trừng phạt. Tại sao ông lại làm vậy? Bởi vì ông, với sự thấu hiểu sâu sắc bản chất của các chế độ độc tài, biết rằng Tập Cận Bình và Đảng Cộng sản Trung Quốc KHÔNG THỂ chấp nhận điều đó về mặt chính trị. Tập không thể tỏ ra yếu đuối, không thể xuống nước, đặc biệt là trong bối cảnh nội bộ Trung Quốc đang như một thùng thuốc súng chờ nổ: nợ bất động sản chồng chất, thị trường chứng khoán lao dốc không phanh, dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tháo chạy hàng loạt. Bắc Kinh BẮT BUỘC phải phản đòn! Và chính cái phản đòn tuyệt vọng, điên cuồng đó là điều mà Tổng thống Trump MONG CHỜ NHẤT!
Và rồi, ngày 9 tháng 4 định mệnh ấy đã đến. Trung Cộng phản ứng y hệt như kịch bản đã được vạch sẵn. Chúng tự bôi tro trát trấu vào bộ mặt của mình khi công bố áp mức thuế khủng khiếp 84% lên hàng loạt mặt hàng chiến lược của Hoa Kỳ: đậu nành (nhằm tấn công nông dân Mỹ, cử tri cốt lõi của Trump), chip bán dẫn (một nỗ lực tuyệt vọng để kìm hãm công nghệ Mỹ), thiết bị hàng không và các sản phẩm năng lượng.
Nhưng liệu màn gào thét trả đũa này có làm nước Mỹ chùn bước? KHÔNG! Nó có giúp Trung Cộng giành lại lợi thế đàm phán? KHÔNG! Nó có khiến các quốc gia khác nghiêng về phía Bắc Kinh? CÀNG KHÔNG! Ngược lại, Mỹ ngay lập tức tung ra đòn đáp trả còn mạnh hơn, tăng thuế lên tới 115% đối với vô số nhóm hàng Trung Quốc. Các quốc gia đang lưỡng lự như Thái Lan, Philippines, Malaysia vội vàng tuyên bố "không chọn phe" – một cách nói khác của việc từ chối đứng về phía kẻ yếu thế và đang tự hủy hoại mình. Úc, một đồng minh quan trọng, công khai từ chối lời mời gọi liên minh thuế quan đầy tuyệt vọng của Trung Cộng.
CÁI BẪY ĐÃ SẬP! Tập Cận Bình không bị hạ gục bởi sức ép kinh tế đơn thuần, mà bởi chính LỰA CHỌN PHẢN ỨNG QUÁ ĐÀ, MẤT KIỂM SOÁT của mình. Đúng như những gì Donald Trump đã tính toán và mong đợi!
Đứng ngoài cuộc chiến, chúng ta mới thấy rõ sức mạnh thực sự của Tổng thống Trump không nằm ở những con số kinh tế khô khan, mà ở khả năng KIỂM SOÁT TÂM LÝ CHIẾN LƯỢC tài tình. Ông có thể không phải là nhà kinh tế học theo kiểu sách vở, nhưng ông là bậc thầy trong việc thấu hiểu BẢN CHẤT CON NGƯỜI TRONG QUYỀN LỰC. Ông biết rõ rằng không một nhà lãnh đạo độc tài nào muốn bị coi là yếu đuối trước mặt dân chúng và thế giới. Không một chế độ độc đảng nào muốn mất đi cái gọi là "thể diện quốc gia" trên trường quốc tế. Và chính vì nỗi ám ảnh đó, họ cực kỳ dễ bị kéo vào một ván cờ mà ở đó, hành động tự vệ lại đồng nghĩa với tự hủy diệt!
Khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen (dù thuộc chính quyền khác, nhưng thực tế không thể phủ nhận), tuyên bố rằng Trump đã dồn Trung Quốc vào chân tường và Trung Quốc "tự biến mình thành kẻ xấu", bà ấy không chỉ nói về thuế quan. Bà ấy đang mô tả một CHIẾN THẮNG VANG DỘI về truyền thông, về tính chính danh. Đó là chiến thắng bằng tâm lý chiến, và Trung Quốc đã ngoan ngoãn đi đúng từng nước cờ mà Tổng thống Mỹ đã vẽ ra cho họ!
Nhưng màn kịch chưa dừng lại. Bị dồn vào thế bí, Trung Cộng đã kích hoạt thứ vũ khí tài chính mà chúng vẫn huênh hoang: bán tháo trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ. Hôm 11 tháng 4, truyền thông nhà nước Trung Cộng đồng loạt loan tin Bắc Kinh bắt đầu bán tháo khoảng 760 tỷ USD trái phiếu Mỹ, một động thái nhằm trả đũa Washington trong cuộc chiến thương mại đang leo thang. Hành động này ngay lập tức gây ra những cơn địa chấn nhỏ trên thị trường tài chính toàn cầu, không chỉ vì quy mô khổng lồ của nó, mà còn vì đây được xem là một trong những "át chủ bài" tài chính cuối cùng mà Bắc Kinh có thể tung ra để gây tổn thương trực tiếp cho Mỹ mà không cần thông qua thuế quan.
Nhưng liệu hành động này là khôn ngoan hay là một bước đi tự sát khác? Bên nào sẽ thiệt hại nhiều hơn? Và điều gì thực sự ẩn sau cú xoay trục đầy kịch tính này của Bắc Kinh?
Tính đến cuối năm 2024, Trung Cộng là chủ nợ nước ngoài lớn thứ hai của Hoa Kỳ, chỉ sau Nhật Bản, nắm giữ khoảng 775 - 790 tỷ USD trái phiếu kho bạc Mỹ. Đây là một phần quan trọng trong dự trữ ngoại hối khổng lồ của Bắc Kinh, được sử dụng như một tài sản an toàn, một công cụ để bảo đảm giá trị cho đồng Nhân dân tệ và ổn định cán cân thương mại. Việc bán tháo một phần lớn số trái phiếu này không đơn thuần là tái cơ cấu danh mục đầu tư. Đó rõ ràng là một hành động mang ĐỘNG CƠ CHÍNH TRỊ HÈN HẠ.
Qua động thái này, Trung Cộng đang muốn:Gây áp lực lên lãi suất Mỹ: Bán tháo ồ ạt sẽ làm giá trái phiếu giảm, đẩy lợi suất (yield) tăng lên. Điều này có nghĩa là chi phí vay nợ của chính phủ Mỹ sẽ trở nên đắt đỏ hơn.
Tạo tâm lý bất ổn: Hy vọng rằng hành động này sẽ gieo rắc nỗi sợ hãi trên thị trường tài chính Mỹ, khiến các nhà đầu tư hoảng loạn và rút tiền khỏi đồng USD.
Gửi tín hiệu trả đũa: Muốn chứng tỏ rằng Bắc Kinh không hoàn toàn bị động, rằng họ vẫn còn "vũ khí" kinh tế khác ngoài thuế quan.
Đó là lý thuyết trên giấy tờ của những kẻ cộng sản ảo tưởng. Còn thực tế thì sao?
Liệu nước Mỹ có bị ảnh hưởng nghiêm trọng? CÓ, nhưng chỉ là những gợn sóng nhỏ, hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát! Đồng USD không hề sụp đổ, trái lại, nó vẫn là nơi trú ẩn an toàn số một thế giới mỗi khi có biến động, đặc biệt là khi chiến tranh thương mại leo thang. Lãi suất có thể tăng nhẹ, nhưng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), với quyền lực và công cụ tài chính khổng lồ, hoàn toàn có thể can thiệp bằng cách mua lại trái phiếu hoặc sử dụng các công cụ khác để ổn định thị trường. Niềm tin của nhà đầu tư toàn cầu vào hệ thống pháp lý vững chắc, thị trường sâu rộng và khả năng thanh khoản vượt trội của Hoa Kỳ là không thể lay chuyển. Bài học cay đắng từ giai đoạn 2018-2020 đã cho thấy, nỗ lực bóp nghẹt tài chính Mỹ bằng cách bán tháo trái phiếu là một chiến lược NGU XUẨN và BẤT LỰC!
Vậy còn Trung Cộng thì sao? Chúng sẽ nhận lại gì khi bán tháo "tài sản an toàn" của mình?Mất tài sản bảo chứng: Việc bán đi một lượng lớn trái phiếu Mỹ làm suy yếu tài sản đảm bảo cho chính đồng Nhân dân tệ, gia tăng rủi ro cho hệ thống tài chính vốn đã mong manh của họ.
Dòng tiền USD đi đâu?: Số tiền USD thu về từ việc bán trái phiếu sẽ đi về đâu? Đổ vào vàng? Quá biến động và rủi ro. Đổ vào trái phiếu các nước yếu hơn? Thanh khoản thấp, nguy cơ cao. Giữ trong nước? Sẽ gây ra lạm phát phi mã, thổi bùng ngọn lửa bất ổn xã hội.
Áp lực lên tỷ giá: Bán USD để thu về Nhân dân tệ sẽ đẩy giá trị đồng nội tệ tăng lên một cách giả tạo, khiến hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc càng mất đi khả năng cạnh tranh, đúng vào thời điểm đang bị Mỹ đánh thuế nặng nề.
Tóm lại, hành động bán tháo trái phiếu Mỹ không những không làm Hoa Kỳ sụp đổ, mà còn có nguy cơ đẩy chính Trung Cộng vào tình trạng CHAO ĐẢO, MẤT KIỂM SOÁT!
Tại sao chính quyền Trump không hề tỏ ra lo lắng, thậm chí còn như đang chờ đợi phản ứng này? Đây mới chính là điểm MẤU CHỐT của chiến lược thiên tài! Tổng thống Trump muốn Trung Quốc TỰ ĐÁNH MẤT SỰ TIN TƯỞNG từ thị trường toàn cầu. Khi Bắc Kinh công khai vũ khí hóa tài sản dự trữ quốc tế, bán tháo trái phiếu Mỹ một cách đầy thù địch, họ đã tự biến mình thành một KẺ KHÔNG ĐÁNG TIN CẬY trong vai trò người nắm giữ dự trữ quốc tế. Các quốc gia khác, đặc biệt là những nước trong khối BRICS non trẻ hay các nước G7, sẽ phải đặt dấu hỏi lớn về sự ổn định và độ tin cậy tài chính của Bắc Kinh.
Quý vị thấy đấy! Tổng thống Trump không cần phải thắng về mặt tài chính thuần túy. Ông chỉ cần Trung Quốc tự lộ mặt là một ĐỐI TÁC TÀI CHÍNH BẤT ỔN, NGUY HIỂM! Đòn trả đũa bằng trái phiếu, vì thế, trở thành một đòn tự sát về mặt chiến lược. Trung Quốc đã tự tay phá bỏ hình ảnh "ngân hàng thế giới thứ hai" mà họ cố công xây dựng. Trước đây, thế giới có thể nhìn nhận Trung Cộng như một ngân hàng ngầm toàn cầu, cho vay cơ sở hạ tầng, nắm giữ trái phiếu Mỹ, cung cấp thanh khoản... Nhưng khi công khai bán tháo tài sản chung vì mục đích chính trị, họ đã tự rút khỏi vị thế trung lập, tự phá vỡ hình ảnh ổn định trong mắt các quốc gia đang muốn giữ thế trung lập ở ASEAN, Châu Phi hay Mỹ Latinh. Quan trọng nhất, hành động đó cho thấy Bắc Kinh sẵn sàng GÂY TỔN THƯƠNG TÀI SẢN CHUNG của thế giới nếu bị dồn vào chân tường.
Như vậy, cú phản đòn tài chính của Bắc Kinh đã hoàn toàn PHẢN TÁC DỤNG! Nó chỉ càng củng cố thêm luận điểm cốt lõi của Trump: Trung Quốc không phải là một đối tác chiến lược đáng tin cậy, mà là một RỦI RO CHIẾN LƯỢC cần phải được kiềm chế và đối phó!
Vậy ai mới là kẻ thua cuộc thực sự trong ván cờ tàn khốc này? Mỹ? Trung Quốc? Hay chính Tập Cận Bình? Chiến tranh thương mại là một cuộc chơi đường dài, không bên nào sụp đổ ngay lập tức. Nhưng nó phơi bày tàn nhẫn năng lực thực sự, sự linh hoạt chiến lược, và quan trọng nhất là khả năng KIỂM SOÁT CHÍNH MÌNH của các bên tham gia.
Khi cơn bão thuế quan và tài chính giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc lên đến đỉnh điểm, câu hỏi quan trọng nhất không còn là bên nào tổn thất nhiều hơn về những con số khô khan, mà là AI THẬT SỰ MẤT QUYỀN CHỦ ĐỘNG CHIẾN LƯỢC?
Thử hỏi, nước Mỹ có thiệt hại không? Dĩ nhiên là có, nhưng đó là những THIỆT HẠI ĐƯỢC TÍNH TOÁN VÀ KIỂM SOÁT. Doanh nghiệp Mỹ bị ảnh hưởng chi phí nhập khẩu, đặc biệt là nhóm hàng tiêu dùng. Thị trường tài chính có những biến động ngắn hạn. Chi phí vay nợ của chính phủ tăng nhẹ. NHƯNG: Fed có đủ công cụ để kiểm soát thị trường nợ. Các công ty Mỹ đang tích cực di dời chuỗi cung ứng sang các quốc gia đáng tin cậy hơn như Việt Nam, Mexico, Ấn Độ, giảm sự phụ thuộc chết người vào Trung Quốc. Và quan trọng nhất, Hoa Kỳ vẫn vững vàng giữ vai trò TRUNG TÂM không thể thay thế trong hệ thống tài chính toàn cầu. Nhìn chung, Mỹ chịu thiệt hại ngắn hạn nhưng đang ĐẦU TƯ cho một cuộc TÁI CẤU TRÚC CHIẾN LƯỢC DÀI HẠN, đảm bảo vị thế siêu cường trong tương lai.
Thế còn Trung Quốc thì sao? Thiệt hại của họ là NẶNG NỀ, SÂU SẮC và ĐANG MẤT KIỂM SOÁT! Xuất khẩu suy giảm nghiêm trọng. FDI tháo chạy với tốc độ chóng mặt. Thị trường chứng khoán lao dốc. Đồng Nhân dân tệ mất giá. Đòn bán tháo trái phiếu gây ra phản ứng tiêu cực toàn cầu. Trung Quốc đang tự đánh mất vai trò trung tâm trong thương mại toàn cầu mà họ từng có. Mỗi phản ứng mạnh tay, từ thuế 84% đến bán tháo trái phiếu, chỉ càng khiến thế giới thêm LO NGẠI và XA LÁNH, chứ không hề cảm thông. Kinh tế suy yếu, hình ảnh quốc tế sụp đổ, chính sách đối nội và đối ngoại ngày càng trở nên CỰC ĐOAN, BẾ TẮC. Đó là những thiệt hại KHỦNG KHIẾP, sâu sắc hơn bất kỳ con số nào!
Trong toàn bộ ván cờ này, Tập Cận Bình không chỉ là người ra quyết định, mà còn là người đang phải TRẢ GIÁ CÁ NHÂN CAO NHẤT! Về đối nội, sự ủng hộ trong nội bộ đảng và giới tinh hoa đang lung lay dữ dội. Các cuộc thanh trừng, siết chặt kiểm soát doanh nghiệp nhà nước và tư nhân không đi kèm cải cách thực chất đang tạo ra sự bất mãn ngấm ngầm. Về đối ngoại, không một cường quốc nào dám công khai ủng hộ Bắc Kinh trong cuộc chiến thương mại. Mỹ liên tục ký các hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước trong khu vực, tạo thành một vòng vây chiến lược cô lập Trung Quốc. Chiến dịch kiểm soát truyền thông hà khắc và siết chặt đầu tư ra nước ngoài càng khiến thế giới thêm nghi ngờ và sợ hãi trước một Trung Quốc ngày càng khép kín và hung hăng. Ông Tập đang mất không chỉ thị trường, mà còn mất luôn QUYỀN KIỂM SOÁT HÌNH ẢNH của Trung Quốc trên trường quốc tế!
Trong khi Tập Cận Bình đang loay hoay trong thế bị động và ngày càng lún sâu vào vũng lầy do chính mình tạo ra, thì Tổng thống Donald Trump lại đang tận hưởng chiến thắng theo kiểu rất riêng của ông. Ông không cần phải đè bẹp Trung Quốc về kinh tế. Ông chỉ cần ĐẨY ĐỐI THỦ TỰ BỘC LỘ bản chất thật. Ông không cần Trung Quốc sụp đổ hoàn toàn để tuyên bố chiến thắng. Ông chỉ cần CHỨNG MINH cho thế giới thấy rằng Trung Quốc không phải là nạn nhân đáng thương, mà là KẺ CHỦ ĐỘNG GÂY HẤN, làm leo thang căng thẳng, một chế độ đang MẤT KIỂM SOÁT chính mình, và vì thế, thế giới cần phải CẢNH GIÁC và TRÁNH XA. Trung Quốc là một RỦI RO CHẾT NGƯỜI, không phải là một đối tác đáng tin cậy!
Và tất cả những điều đó đã và đang xảy ra mà Trump không cần phải tốn quá nhiều công sức tấn công trực diện. Chiến lược của Trump thành công vang dội không phải vì ông thắng trên mọi mặt trận kinh tế, mà vì Trung Quốc đang TỰ THUA theo đúng cái cách mà ông đã THIẾT KẾ!
Giới quan sát tinh tường đang phải thừa nhận một sự thật đáng kinh ngạc: Chủ tịch Tập Cận Bình, trong cơn cuồng loạn phản ứng trước những đòn đánh chiến lược của Trump, đang đi theo một con đường rất giống với một nhân vật lịch sử bi thảm khác của Trung Quốc – Tưởng Giới Thạch. Càng phản ứng mạnh mẽ một cách mù quáng, càng tự làm suy yếu chính mình!
Liệu Tập Cận Bình có đang bước vào vết xe đổ định mệnh của Tưởng Giới Thạch? Hãy cùng nhìn lại tấm gương lịch sử đau thương này. Tưởng Giới Thạch, sau Thế chiến II, nắm trong tay quân đội đông đảo, được Mỹ hậu thuẫn mạnh mẽ cả về vũ khí lẫn sự công nhận quốc tế. Ông ta kiểm soát hầu hết các thành phố lớn và cơ sở hạ tầng quan trọng. Nhưng đối mặt với thế tiến công mạnh mẽ của Đảng Cộng sản Trung Quốc do Mao Trạch Đông lãnh đạo, Tưởng đã phạm phải những sai lầm chết người.
Mỗi khi bị tấn công hay gặp thách thức, thay vì tìm cách cải cách, thu phục lòng dân, mở rộng nền tảng ủng hộ hay tìm kiếm giải pháp chính trị linh hoạt, Tưởng lại chọn cách đáp trả bằng QUÂN SỰ CỨNG RẮN, ĐÀN ÁP TÀN BẠO và SIẾT CHẶT KIỂM SOÁT CHÍNH TRỊ. Ông ta tin rằng chỉ cần tỏ ra mạnh mẽ, không khoan nhượng với Mao, kiểm soát chặt chẽ truyền thông, thì sẽ giữ được lòng tin của phương Tây và sự ổn định trong nước. Nhưng ông ta đã NHẦM TO! Tham nhũng tràn lan trong nội bộ Quốc Dân Đảng, chính sách kinh tế yếu kém gây lạm phát phi mã, quân đội thiếu tinh thần chiến đấu, và quan trọng nhất là MẤT LÒNG DÂN – những người nông dân bị bỏ rơi đã ngả về phía Cộng sản với lời hứa cải cách ruộng đất. Kết cục bi thảm là năm 1949, Tưởng phải muối mặt rút chạy ra Đài Loan, bỏ lại cả Trung Hoa đại lục cho đối thủ.
Quay trở lại hiện tại, Chủ tịch Tập Cận Bình đang đối mặt với một Donald Trump phi truyền thống, một đối thủ không tuân theo bất kỳ quy tắc ngoại giao thông thường nào. Và phản ứng của Tập cũng đang lặp lại một cách đáng sợ khuôn mẫu của Tưởng Giới Thạch. Mỗi lần bị dồn vào góc tường, Tập lại chọn cách ĐÁP TRẢ THẬT MẠNH để giữ cái gọi là "thể diện quốc gia". Bị Mỹ áp thuế 25%? Trung Cộng trả đũa bằng 30%! Bị Mỹ đe dọa áp thêm 50%? Trung Cộng tung ngay thuế trả đũa 84%! Bị cô lập thương mại? Trung Cộng bán tháo 760 tỷ USD trái phiếu Mỹ!
Tất cả những phản ứng này đều có một điểm chung chí mạng: CỨNG RẮN VỀ BIỂU TƯỢNG, nhưng HOÀN TOÀN KHÔNG GIẢI QUYẾT ĐƯỢC GỐC RỄ CHIẾN LƯỢC của vấn đề. Và chính điều đó đang khiến Trung Quốc ngày càng bị CÔ LẬP trên trường quốc tế, giống hệt như Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch đã từng bị cô lập và mất đi sự ủng hộ.
Tập Cận Bình, cũng như Tưởng Giới Thạch trước đây, dường như tin rằng chỉ cần thể hiện SỨC MẠNH BỀ NGOÀI, kiểm soát chặt chẽ thông tin trong nước, và tỏ ra không hề sợ hãi trước Mỹ, thì ông ta sẽ giữ vững được quyền lực và vị thế của Trung Quốc. Nhưng ông ta lại đang phạm phải sai lầm tương tự. Thế giới, cũng như Mỹ và các đồng minh năm xưa, không cần một kẻ chỉ biết gồng mình biểu dương sức mạnh. Họ cần một ĐỐI TÁC ĐÁNG TIN CẬY, ỔN ĐỊNH và BIẾT THÍCH NGHI, BIẾT CẢI CÁCH.
Thay vì nhận ra rằng thế giới cần một Trung Quốc kiểm soát được chính mình, biết hành xử có trách nhiệm, Tập lại cố gắng chứng tỏ rằng "Trung Quốc không sợ Mỹ". Kết quả là gì? Các nước từng được coi là đối tác quan trọng như Úc, Ấn Độ, EU, Nhật Bản ngày càng xa lánh. Những nước từng cố gắng giữ thế trung lập như Indonesia, Việt Nam, Philippines lại đang ngày càng làm sâu sắc thêm quan hệ chiến lược với Hoa Kỳ. Các tập đoàn đa quốc gia, những động lực tăng trưởng quan trọng, đang lũ lượt rút khỏi Trung Quốc để tránh rủi ro chính trị và kinh tế ngày càng gia tăng. Tập Cận Bình gồng mình phản ứng để giữ vững HÌNH ẢNH QUỐC GIA, nhưng trớ trêu thay, chính HÌNH ẢNH đó lại là thứ đang bị TỔN THƯƠNG SÂU SẮC NHẤT!
Nếu Tưởng Giới Thạch từng bị lịch sử gọi là kẻ "nắm quân nhưng mất dân", thì Tập Cận Bình hôm nay đang "nắm chính quyền nhưng mất niềm tin" của cộng đồng quốc tế, và phải ngày càng siết chặt gông cùm kiểm soát thông tin và đàn áp người dân trong nước để duy trì quyền lực. Giống như Tưởng, Tập đang thẳng tay đàn áp mọi tiếng nói đối lập nội bộ: từ giới công nghệ (vụ Jack Ma), giới tài chính, cho đến những trí thức dám lên tiếng. Bộ máy tuyên truyền khổng lồ của Đảng Cộng sản ra rả ngày đêm về một "Trung Quốc hùng mạnh", một "nước Mỹ đang suy tàn", và coi mọi biểu hiện nhượng bộ, dù là nhỏ nhất, đều là sự YẾU ĐUỐI không thể chấp nhận. Chính sách đối ngoại vì thế trở nên cứng nhắc, không còn đường lùi.
Điểm đáng sợ nhất là cả Tưởng Giới Thạch và Tập Cận Bình dường như đều không nhận ra một chân lý cay đắng: PHẢN ỨNG MẠNH MẼ KHÔNG ĐỒNG NGHĨA VỚI VIỆC KIỂM SOÁT ĐƯỢC TÌNH HÌNH. Lịch sử đã phán xét Tưởng Giới Thạch thất bại vì không có chiến lược dài hơi, không biết thích ứng linh hoạt, chỉ biết giải quyết mọi khủng hoảng bằng sức mạnh cơ bắp. Ngày nay, Tập Cận Bình cũng đang lặp lại sai lầm đó trên mặt trận kinh tế và đối ngoại. Không công bố một lộ trình cải cách kinh tế rõ ràng và đáng tin cậy trong bối cảnh FDI tháo chạy. Không sửa đổi chiến lược "Made in China 2025" đầy tham vọng nhưng phi thực tế để phù hợp hơn với bối cảnh thế giới hậu đại dịch và sự cảnh giác ngày càng tăng của phương Tây. Không thay đổi lối hành xử ngoại giao "chiến lang" đầy hung hăng, dù các nước phương Tây đã thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận với Trung Quốc.
Kết quả là Trung Quốc đang tự đánh mất đi vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng toàn cầu, giống như Quốc Dân Đảng đã tự đánh mất vai trò lãnh đạo đất nước sau năm 1949. Sự khác biệt duy nhất, có lẽ, là Tập Cận Bình vẫn còn thời gian. Nhưng thời gian đang chống lại ông ta. Tưởng Giới Thạch sụp đổ chỉ trong vòng 4 năm (1945-1949). Tập Cận Bình vẫn đang nắm vững quyền lực tuyệt đối. Ông ta vẫn còn dư địa để xoay chuyển tình thế. Nhưng những tín hiệu xấu đang ngày một dồn dập: bong bóng bất động sản có nguy cơ vỡ tung, dân số già hóa và suy giảm, lực lượng lao động sch schrumpfend, mâu thuẫn xã hội và vùng miền gia tăng, công nghệ nội địa vẫn chưa thể thay thế được công nghệ cốt lõi của Mỹ bất chấp những lời tuyên bố "tự cường" hùng hồn.
Nếu Tập Cận Bình tiếp tục ngoan cố đi theo mô hình "phản ứng cứng rắn để giữ thể diện", thì vết xe đổ bi thảm của Tưởng Giới Thạch rất có thể sẽ trở thành một lộ trình được lặp lại. Không phải về mặt quân sự, mà là về mặt KINH TẾ và NIỀM TIN QUỐC TẾ.
Như vậy, Tập Cận Bình không thất bại vì ông ta yếu. Ông ta nắm trong tay quyền lực tuyệt đối trong nước, kiểm soát quân đội, công an, bộ máy tuyên truyền và cả guồng máy tài chính khổng lồ. Nhưng giống như Tưởng Giới Thạch, ông ta đang MẮC SAI LẦM CHẾT NGƯỜI khi lầm tưởng rằng quyền lực nội bộ tuyệt đối sẽ đủ để duy trì sự ổn định và vị thế trên trường quốc tế. Trong thời đại kết nối toàn cầu ngày nay, không một quốc gia nào, dù lớn mạnh đến đâu, có thể đứng vững nếu mất đi khả năng trở thành một ĐỐI TÁC ĐÁNG TIN CẬY.
Và khi Tập Cận Bình chọn cách phản ứng bằng thuế 84%, bán tháo 760 tỷ USD trái phiếu Mỹ, áp chế tàn bạo trong nước và đẩy mạnh tuyên truyền dối trá, ông ta đang lặp lại một công thức đã được chứng minh là THẤT BẠI: Cứng rắn mù quáng khi cần sự linh hoạt chiến lược, và cuối cùng mất tất cả chỉ vì không dám chấp nhận mất một phần nhỏ để giữ thể diện hão huyền. Giống như Tưởng Giới Thạch năm xưa, Tập Cận Bình đang dùng quyền lực tuyệt đối để che giấu sự BẤT AN NỘI TẠI, và chính điều đó càng làm cho ông ta và chế độ của ông ta trở nên BẤT ỔN hơn bao giờ hết. Đó là lý do tại sao giới quan sát sắc bén nhất đang nhìn nhận rằng, Tập Cận Bình, dù đang ở đỉnh cao quyền lực, lại chỉ là BÓNG HÌNH MỜ NHẠT của Tưởng Giới Thạch thảm bại năm xưa!
Tất nhiên, sự so sánh nào cũng có phần khập khiễng nếu xét về chi tiết cá nhân. Nhưng chúng ta đang so sánh về TÌNH THẾ CHIẾN LƯỢC và CÁCH PHẢN ỨNG trước những thách thức có sự tương đồng đáng kinh ngạc.
Và chúng ta cũng không được quên bản chất sâu xa hơn của cuộc đối đầu này. Hẳn quý vị còn nhớ, trong bài phát biểu lịch sử tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc năm 2019, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố đanh thép: "Tương lai không thuộc về những kẻ theo chủ nghĩa toàn cầu hóa... Tương lai thuộc về những người yêu nước. Tương lai thuộc về các quốc gia độc lập và có chủ quyền, những quốc gia bảo vệ công dân của mình, tôn trọng láng giềng và tôn vinh sự khác biệt làm cho mỗi quốc gia trở nên đặc biệt và độc đáo." Và ông cũng nhấn mạnh, tương lai không thuộc về CHỦ NGHĨA TOÀN TRỊ!
Tư tưởng này phản ánh rõ ràng rằng, đối với Tổng thống Trump, cuộc chiến thương mại này không bao giờ tách rời khỏi cuộc chiến Ý THỨC HỆ. Ông nhìn nhận hệ thống thương mại toàn cầu trong nhiều thập kỷ qua là nơi các chế độ độc tài, đặc biệt là chế độ cộng sản toàn trị ở Trung Quốc, đã LỢI DỤNG sự ngây thơ và mở cửa của phương Tây để lớn mạnh một cách phi thường, rồi sau đó quay lại TẤN CÔNG chính những giá trị tự do, dân chủ và thị trường tự do đã nuôi dưỡng chúng.
Đặc điểm cốt lõi của mô hình kinh tế Trung Cộng là gì? Đó là sự KIỂM SOÁT TOÀN DIỆN của nhà nước độc tài lên mọi mặt của đời sống kinh tế: sản xuất, đầu tư, thương mại. Các doanh nghiệp nhà nước khổng lồ, kém hiệu quả nhưng được ưu ái, chiếm vai trò trung tâm, bóp nghẹt không gian phát triển của khu vực tư nhân. Ngay cả các công ty tư nhân, dù có vẻ phát triển năng động, cũng đều bị Đảng Cộng sản định hướng, khống chế và sẵn sàng bị "thịt" bất cứ lúc nào nếu không tuân phục hoặc trở nên quá lớn mạnh, đe dọa quyền lực của đảng.
Khi chính quyền Trump đánh mạnh vào hàng hóa Trung Quốc, đặc biệt là các ngành công nghiệp cốt lõi như điện tử, máy móc, thép, viễn thông – những lĩnh vực mà doanh nghiệp nhà nước hoặc các công ty có liên hệ mật thiết với nhà nước đang thống trị – thì điều đó không chỉ gây thiệt hại kinh tế đơn thuần. Nó đang trực tiếp LÀM SUY YẾU CỘT SỐNG KINH TẾ của chế độ độc tài Bắc Kinh. Đây là một chiến lược tài tình nhằm làm cho bộ máy kiểm soát kinh tế khổng lồ nhưng trì trệ của Bắc Kinh trở nên kém hiệu quả, mất đi nguồn thu, từ đó làm LUNG LAY NỀN TẢNG QUYỀN LỰC của Đảng Cộng sản cầm quyền. Tổng thống Trump hiểu rõ rằng, nếu phá vỡ được dòng chảy tài chính và lợi ích kinh tế mà Trung Nam Hải dựa vào để duy trì sự ổn định giả tạo, thì chế độ đó sẽ không thể đứng vững. Đó chính là ĐÒN ĐÁNH VÀO HUYỆT ĐẠO, nhằm phá vỡ chính nền tảng mà Bắc Kinh dựa vào để duy trì quyền lực độc tôn!
Hãy nhìn vào những cố vấn thân cận của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu, chúng ta sẽ thấy rõ hơn ý đồ này. Peter Navarro, cố vấn cấp cao về thương mại, tác giả cuốn sách "Death by China" (Chết dưới tay Trung Quốc), luôn mô tả Trung Quốc như một MỐI ĐE DỌA SỐNG CÒN đối với nước Mỹ và thế giới tự do. Ông công khai tuyên bố chiến tranh thương mại là CÔNG CỤ để dọn đường cho chiến thắng của thị trường tự do trước chủ nghĩa tư bản nhà nước toàn trị kiểu Trung Cộng. Hay Steve Bannon, cựu cố vấn chiến lược trưởng, người luôn gọi Trung Quốc là một "chế độ đế quốc toàn trị" đang tìm cách xâm thực thế giới, và kêu gọi phương Tây phải sử dụng mọi biện pháp – thương mại, công nghệ, truyền thông – để làm cho chế độ cộng sản Trung Quốc phải SỤP ĐỔ TỪ BÊN TRONG.
Những nhân vật này không hề che giấu quan điểm của họ: cuộc chiến thương mại này không chỉ là về việc cân bằng lại cán cân thương mại hay bảo vệ việc làm cho người Mỹ. Nó là một phần của một cuộc ĐỐI ĐẦU LỚN HƠN, một cuộc chiến mang tính Ý THỨC HỆ để giải quyết dứt điểm "mô hình Trung Quốc" – một mô hình dựa trên sự đàn áp, kiểm soát, đánh cắp sở hữu trí tuệ và cạnh tranh không công bằng.
Ở thời điểm hiện tại, bất kỳ ai có cái nhìn khách quan và không bị truyền thông cánh tả làm cho mù quáng đều có thể thấy rằng, chiến lược "chọc đúng huyệt" của chính quyền Trump, về bản chất, không nhắm vào người dân Trung Quốc bình thường, những người cũng là nạn nhân của chế độ độc tài. Nó nhắm thẳng vào CHẾ ĐỘ CAI TRỊ CỘNG SẢN BẮC KINH. Đây là một điểm cực kỳ tinh tế và quan trọng trong chiến lược của Tổng thống Mỹ. Nếu Tập Cận Bình và bộ sậu của ông ta vẫn ảo tưởng rằng đây chỉ là một cuộc chiến thương mại đơn thuần, thì họ đã hoàn toàn sai lầm và đang tự đưa mình vào chỗ chết. Ông chủ Tòa Bạch Ốc không chỉ đang chơi một ván cờ kinh tế, ông đang tiến hành một CUỘC CHIẾN Ý THỨC HỆ quyết liệt và đậm nét trong thế kỷ 21!
👉 NGUỒN
Bài viết và hình ảnh được tổng hợp bằng công nghệ AI từ các nguồn đáng tin cậy, nhằm giúp bạn tiếp cận nội dung một cách nhanh chóng và khách quan. Đối với những mục đích chuyên sâu, chúng tôi khuyến khích bạn tham khảo thêm các nguồn chính thức.