.png)
Không có hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Mỹ bao gồm loại bỏ thuế quan, nên hàng hóa Mỹ không được hưởng ưu đãi thuế quan đặc biệt như các đối tác FTA khác, chẳng hạn như EU. Thay vào đó, Mỹ được hưởng mức thuế MFN, với các mức cụ thể được quy định trong Nghị định 26/2023/ND-CP và các văn bản pháp lý liên quan. Những thay đổi gần đây cho thấy Việt Nam đang linh hoạt điều chỉnh chính sách thuế quan để duy trì quan hệ thương mại ổn định, đặc biệt trước áp lực từ các chính sách thuế quan của Mỹ.
Báo cáo Chi tiết về Thuế quan của Việt Nam đối với Mỹ
Vào ngày 2/4/2025, Tổng thống Donald Trump đã công bố mức thuế quan 46% đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 9/4/2025, như một phần của kế hoạch thuế quan "đáp trả" nhằm giải quyết thặng dư thương mại. Quyết định này đã làm dấy lên lo ngại về khả năng Việt Nam sẽ áp dụng các biện pháp trả đũa, bao gồm điều chỉnh thuế quan đối với hàng hóa Mỹ. Dưới đây là phân tích chi tiết về thuế quan mà Việt Nam áp dụng cho Mỹ, dựa trên các nguồn tin đáng tin cậy như Reuters, Trade.gov, và WITS, cập nhật đến ngày 3/4/2025.
Cấu trúc Thuế quan của Việt Nam
Việt Nam áp dụng hệ thống thuế quan nhập khẩu dựa trên cam kết với WTO, bao gồm:
- Thuế quan tối huệ quốc (MFN): Đây là mức thuế cơ bản áp dụng cho các quốc gia không có FTA, bao gồm Mỹ. Theo Vietnam - Import Tariffs | Trade.gov, phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Mỹ chịu mức thuế MFN khoảng 15% hoặc thấp hơn, với mức trung bình khoảng 9,4% theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), như được đề cập trong Vietnam open to boosting US agricultural imports as tariff risks rise | Reuters.
- Thuế quan ưu đãi: Việt Nam có các mức thuế ưu đãi đặc biệt cho các quốc gia có FTA, chẳng hạn như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, nhưng Mỹ không nằm trong danh sách này. Do đó, hàng hóa Mỹ không được hưởng ưu đãi thuế quan, và chịu mức MFN.
Cơ sở pháp lý cho thuế quan được quy định trong Nghị định 26/2023/ND-CP, ban hành lịch trình thuế nhập khẩu và thuế ưu đãi, bao gồm danh sách hàng hóa, thuế suất cố định, thuế suất hỗn hợp, và thuế ngoài hạn ngạch. Các công ty Mỹ thực hiện thủ tục hải quan hoặc kiểm soát chất lượng phải tuân theo Thông tư 14/2015/TT-BTC, trong khi Nghị định 134/2016/ND-CP cung cấp hướng dẫn về luật thuế xuất nhập khẩu.
Bảng dưới đây tóm tắt một số mức thuế quan MFN áp dụng cho hàng hóa Mỹ, dựa trên các báo cáo gần đây:
| Sản phẩm | Mức thuế MFN trước đây | Mức thuế MFN hiện tại (2025) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) | 5% | 2% | Giảm để tăng nhập khẩu từ Mỹ, hiệu lực 2025 |
| Ô tô | 45%-64% | 32% | Giảm để giảm căng thẳng thương mại |
| Ethanol | 10% | 5% | Hỗ trợ nhập khẩu nông sản Mỹ |
| Ngô, lúa mì, hạt giống | Biến đổi | 0-2% | Một số mặt hàng miễn thuế hoặc giảm mạnh |
Điều chỉnh Gần đây và Bối cảnh Thương mại
Gần đây, Việt Nam đã thực hiện một loạt biện pháp cắt giảm thuế quan để giảm thặng dư thương mại với Mỹ, phản ánh nỗ lực tránh các biện pháp trả đũa từ Washington. Theo Vietnam to cut duties on US imports, approve Starlink as Trump tariff decision looms | Reuters, vào tháng 3/2025, Việt Nam giảm thuế LNG từ 5% xuống 2%, ô tô từ 45-64% xuống 32%, và ethanol từ 10% xuống 5%. Ngoài ra, Việt Nam loại bỏ thuế đối với ethane và cắt giảm thuế đối với đùi gà, hạnh nhân, táo, anh đào và sản phẩm gỗ, với sắc lệnh có hiệu lực ngay lập tức.
Những điều chỉnh này là một phần của chiến lược "thuyết phục" nhằm giảm căng thẳng, đặc biệt khi Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% GDP từ thương mại, với thặng dư thương mại đạt 123,5 tỷ USD vào năm 2024. Bộ trưởng Thương mại Nguyễn Hồng Diên đã dẫn đầu một phái đoàn ký các thỏa thuận thương mại trị giá hơn 4 tỷ USD với Mỹ, bao gồm hợp đồng giữa PetroVietnam và GE cho các nhà máy điện LNG, như được báo cáo trong Amid tariff risks, Vietnam signs energy deals with US, reviews duties to boost US imports | Reuters.
Tác động Kinh tế và Quan hệ Thương mại
Mức thuế quan MFN của Việt Nam đối với Mỹ có tác động đáng kể đến dòng chảy thương mại, đặc biệt là nông sản và năng lượng. Theo Vietnam open to boosting US agricultural imports as tariff risks rise | Reuters, hơn 25% xuất khẩu của Mỹ sang Việt Nam vào năm 2024 là sản phẩm nông nghiệp, chủ yếu là bông, đậu nành và hạt cây, với tổng giá trị 3,4 tỷ USD. Việc giảm thuế, chẳng hạn như ngô, lúa mì và hạt giống xuống 0-2%, đã tăng tính cạnh tranh của hàng hóa Mỹ, như được đề cập trong Vietnam Reduces MFN Tariff Rate On Ethanol, Boosting U.S. Competitiveness - U.S. GRAINS COUNCIL.
Tuy nhiên, mức thuế cao hơn, như ô tô 32%, có thể hạn chế nhập khẩu từ Mỹ, đặc biệt khi Việt Nam ưu tiên sản xuất nội địa. Các công ty Mỹ như GE và các nhà xuất khẩu nông sản có thể hưởng lợi từ các chính sách giảm thuế, nhưng tổng thể, mức thuế MFN vẫn là rào cản, đặc biệt khi so sánh với các quốc gia có FTA với Việt Nam.
Bối cảnh Quốc tế và Tương Lai
Vào thời điểm hiện tại, ngày 2/4/2025, quyết định thuế quan của Trump đã làm gia tăng áp lực lên Việt Nam, với khả năng áp dụng các biện pháp trả đũa, bao gồm điều chỉnh thuế quan đối với hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, đến ngày 3/4/2025, chưa có phản ứng chính thức từ Việt Nam, nhưng các nhà kinh tế dự đoán Việt Nam có thể tiếp tục giảm thuế để duy trì quan hệ thương mại, đặc biệt với các sản phẩm nông nghiệp và năng lượng.
Theo What is Vietnam doing ahead of US tariffs? | Reuters, Việt Nam đang xem xét đa dạng hóa thị trường, chẳng hạn tăng cường quan hệ với EU hoặc ASEAN, nhưng điều này có thể làm giảm khả năng tiếp cận thị trường Mỹ. Tổng thể, thuế quan của Việt Nam đối với Mỹ phản ánh sự cân bằng giữa bảo vệ sản xuất nội địa và duy trì quan hệ thương mại ổn định, với các điều chỉnh linh hoạt dựa trên tình hình quốc tế.