Địa Chấn Trung Đông: Nga Tuyên Chiến Với Mỹ Để Cứu Iran; Houthi và Hamas Bị Tấn Công Nguy Kịch
Căng thẳng toàn cầu đang leo thang từng giờ khi hàng loạt điểm nóng trên thế giới đồng loạt bùng phát. Tại Trung Đông, Mỹ triển khai tiêm kích tối tân tấn công lực lượng Houthi ở Yemen, trong khi Israel tiêu diệt một thành viên cấp cao của Hamas trên đất Lebanon. Đáp lại, Nga gửi cảnh báo cứng rắn rằng nếu Mỹ tấn công Iran, Moscow sẽ không khoanh tay đứng nhìn. Ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel tranh giành ảnh hưởng sau khi Mỹ rút quân, còn tại châu Á, Indonesia dứt khoát từ chối yêu cầu của Nga về việc đồn trú máy bay quân sự.
Mỹ Tấn Công Houthi Bằng Vũ Khí Tối Tân
Ngày 21/4, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) công bố video tiêm kích tác chiến điện tử EA-18G Growler cất cánh từ tàu sân bay USS Harry S. Truman, mang theo bốn tên lửa chống radar AGM-88 – gấp đôi cấu hình thông thường – để đối phó lực lượng Houthi ở Yemen. Đây là lần hiếm hoi Mỹ sử dụng cấu hình vũ khí này, bao gồm AGM-88, hai tên lửa đối không AIM-120 AMRAAM và ba thùng dầu phụ.
Tên lửa AGM-88 HARM, được biên chế từ năm 1985, có giá 284.000 USD mỗi quả, dài 4,1 m, nặng 355 kg, mang đầu đạn nổ phá mạnh 66 kg, tầm bắn 110 km và tốc độ tối đa gần 2.300 km/h. Phiên bản nâng cấp AGM-88E AARGM, đạt khả năng chiến đấu toàn diện từ năm 2014, có giá 870.000 USD, tầm bắn 130 km, được trang bị đầu dò thụ động mới, hệ thống định vị quán tính, vệ tinh và radar bước sóng milimet để tăng độ chính xác. Vũ khí này có thể khóa mục tiêu ngay cả khi radar đối phương ngừng hoạt động và đóng vai trò tấn công các mục tiêu mặt đất có độ tương phản radar cao.
Các chuyên gia quân sự nhận định việc Mỹ sử dụng bốn tên lửa AGM-88 cho thấy họ đang nhắm vào các hệ thống phòng không và tên lửa chống hạm của Houthi – vốn là mối đe dọa lớn. Kể từ tháng 10/2023, Houthi đã bắn hạ hơn 20 máy bay không người lái MQ-9 Reaper (giá 30 triệu USD mỗi chiếc) trong chiến dịch ở Biển Đỏ. Mỹ thậm chí phải điều động oanh tạc cơ tàng hình B-2 tham gia không kích, chứng tỏ sức mạnh phòng không của Houthi vượt xa dự đoán.
Israel Tiêu Diệt Thành Viên Hamas Ở Lebanon
Ngày 22/4, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) thực hiện một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tại thị trấn Jadra, phía nam Beirut, Lebanon, hạ sát Hussein Izat Mohamed Ali – một thành viên quan trọng của nhóm Hồi giáo Jamaa Islamiya, có liên hệ với Hamas. IDF cáo buộc Ali đứng sau nhiều vụ bắn tên lửa vào Israel và chỉ đạo các nhóm vũ trang ở Lebanon thực hiện các cuộc tấn công, bao gồm cả xâm nhập biên giới.
Jamaa Islamiya, một tổ chức Hồi giáo dòng Sunni, thường xuyên bắn rocket từ Nam Lebanon vào Israel. Cuộc tấn công này cho thấy Israel sẵn sàng hành động ngoài biên giới để bảo vệ an ninh quốc gia, đồng thời làm gia tăng căng thẳng ở Trung Đông.
Nga Cảnh Báo Mỹ: Không Để Yên Nếu Iran Bị Tấn Công
Trong bối cảnh Mỹ tăng cường chuẩn bị quân sự chống Iran – bao gồm điều động máy bay ném bom tàng hình B-2 và hai cụm tàu sân bay tới Ấn Độ Dương và Trung Đông – Nga tuyên bố sẽ không đứng yên nếu Washington tấn công Tehran. Ngày 21/4/2025, Tổng thống Vladimir Putin ký luật phê chuẩn Hiệp ước Đối tác Chiến lược Toàn diện với Iran, kéo dài 20 năm và tự động gia hạn mỗi 5 năm.
Hiệp ước này cam kết Nga và Iran hợp tác sâu rộng trong an ninh, quốc phòng và kỹ thuật quân sự. Nga đã bán hệ thống phòng không S-300, máy bay huấn luyện Yak-130, chiến đấu cơ Su-35 và trực thăng Mi-28 cho Iran. Đổi lại, Iran hỗ trợ Nga công nghệ máy bay không người lái trong xung đột Ukraine. Hiệp ước quy định nếu một bên bị tấn công, bên kia sẽ không hỗ trợ kẻ xâm lược và không tham gia các lệnh trừng phạt lẫn nhau.
Chuyên gia quân sự Douglas Macgregor nhấn mạnh Iran là đồng minh chiến lược quan trọng của Nga. Moscow sẵn sàng làm trung gian giải quyết bế tắc ngoại giao giữa Mỹ và Iran về chương trình hạt nhân, nhưng yêu cầu tôn trọng lợi ích của Tehran.
Thổ Nhĩ Kỳ và Israel Tranh Ảnh Hưởng Ở Syria
Sau khi Mỹ rút quân khỏi Syria, giảm từ 2.000 xuống 1.400 quân và dự kiến còn 500 quân trong tương lai, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel nhanh chóng lấp khoảng trống quyền lực. Thổ Nhĩ Kỳ chuyển thiết bị quân sự tới căn cứ ở phía bắc Aleppo, mở rộng kiểm soát lãnh thổ. Trong khi đó, Israel chiếm đóng một phần các tỉnh phía nam Syria, viện dẫn lý do an ninh quốc gia.
Có thông tin Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã đàm phán bí mật tại Azerbaijan để phân chia ảnh hưởng: Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc và miền trung, Israel ở phía nam. Dù tránh xung đột trực tiếp, hai nước đang đẩy Syria vào tình trạng chia cắt sâu sắc hơn.
Indonesia Từ Chối Nga, Tái Khẳng Định Trung Lập
Tại châu Á, Indonesia từ chối yêu cầu của Nga về việc cho máy bay quân sự đồn trú tại sân bay Biak, tỉnh Papua. Quyết định này tái khẳng định chính sách đối ngoại trung lập của Jakarta, không cho phép lực lượng quân sự nước ngoài hiện diện trên lãnh thổ. Đề xuất của Nga gây lo ngại cho Australia, vốn coi đây là mối đe dọa với khu vực Thái Bình Dương.
Việc từ chối này giáng một đòn mạnh vào tham vọng mở rộng ảnh hưởng của Nga tại Đông Nam Á, đặc biệt trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Indonesia tiếp tục củng cố quốc phòng bằng cách mua máy bay chiến đấu từ Pháp và Mỹ, duy trì lập trường độc lập giữa các cường quốc.
Những diễn biến trên cho thấy cục diện quốc tế đang ngày càng phức tạp, với Trung Đông và châu Á trở thành tâm điểm của các cuộc cạnh tranh quyền lực gay gắt giữa các quốc gia lớn.