SGMOI - Tin tức thế giới

Thế giới đang chứng kiến những diễn biến căng thẳng chưa từng có, từ Trung Đông rực lửa đến châu Âu đầy bất ổn. Tại Biển Đỏ, lực lượng Houthi tuyên bố đã tấn công hai tàu sân bay của Hoa Kỳ, đẩy xung đột khu vực lên một nấc thang mới. Washington đáp trả mạnh mẽ với các đợt không kích dữ dội bằng máy bay tàng hình B-2, nhắm vào các căn cứ của Houthi tại Yemen. Trong khi đó, Iran bất ngờ phát tín hiệu sẵn sàng từ bỏ chương trình hạt nhân nếu Mỹ đưa ra cam kết chắc chắn, mở ra hy vọng cho các cuộc đàm phán tại Rome. Ở châu Âu, NATO tăng cường hiện diện quân sự tại Biển Baltic, gửi thông điệp cứng rắn tới Nga. Những diễn biến này cho thấy một thế giới đang đứng trước lằn ranh đối đầu, với các siêu cường và liên minh quân sự cạnh tranh quyết liệt để kiểm soát các khu vực chiến lược.

Iran phát tín hiệu sẵn sàng từ bỏ chương trình hạt nhân

Tại Trung Đông, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Theo Reuters, trong các cuộc thảo luận tuần trước, Iran đã bày tỏ sẵn sàng chấp nhận một số giới hạn về làm giàu uranium, với điều kiện Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đưa ra cam kết đáng tin cậy rằng Mỹ sẽ không rút khỏi một thỏa thuận hạt nhân mới. Vòng đàm phán thứ hai giữa hai bên dự kiến diễn ra vào ngày 19 tháng 4 tại Rome, Ý, chỉ một tuần sau vòng đàm phán đầu tiên tại Muscat, Oman. Cả Mỹ và Iran đều mô tả các cuộc thảo luận ban đầu là tích cực, tạo hy vọng về một bước tiến trong việc giải quyết những bất đồng kéo dài.

Tổng thống Trump, người từng rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 vào năm 2018, đã áp dụng chính sách “gây áp lực tối đa” lên Tehran kể từ khi trở lại Nhà Trắng. Ông nhiều lần đe dọa không kích các cơ sở hạt nhân của Iran nếu nước này không ngừng chương trình làm giàu uranium. Theo Reuters, trong nhiều năm qua, Iran đã vượt quá các giới hạn của thỏa thuận năm 2015, với kho dự trữ uranium được làm giàu ở mức gần cấp độ vũ khí. Đầu tháng 3, Trump gửi thư tới lãnh đạo tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei, đề xuất ký kết một thỏa thuận hạt nhân mới. Ông cảnh báo rằng nếu Iran từ chối, Mỹ sẽ tiến hành các cuộc tấn công ồ ạt nhằm vào các cơ sở hạt nhân của nước này.

Ngày 11 tháng 4, dưới áp lực từ các lệnh trừng phạt và đe dọa quân sự, lãnh đạo Iran thay đổi lập trường và đồng ý nối lại đàm phán với Mỹ. Tuy nhiên, Tehran vẫn giữ thái độ thận trọng, hoài nghi về khả năng đạt được thỏa thuận lâu dài với Washington, đặc biệt khi Trump đã từng hủy bỏ thỏa thuận cũ. Trong khi đó, giáo chủ Khamenei cảnh báo rằng lực lượng tên lửa của Iran đã được đặt trong tình trạng báo động chiến đấu toàn diện, sẵn sàng đáp trả bất kỳ hành động quân sự nào từ Mỹ hoặc đồng minh.

Biển Đỏ sôi sục: Houthi tấn công tàu sân bay Mỹ

Tại Biển Đỏ, căng thẳng leo thang nhanh chóng sau khi lực lượng Houthi tại Yemen tuyên bố thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào hai tàu sân bay của Hải quân Hoa Kỳ. Theo thông báo của người phát ngôn quân sự Houthi, Yahya Saria, vào ngày 18 tháng 4, các cuộc tấn công nhắm vào tàu sân bay USS Harry S. Truman và USS Carl Vinson, cùng các tàu chiến khác đang neo đậu ở Biển Đỏ và Biển Ả Rập. Đây là lần đầu tiên tàu USS Carl Vinson bị Houthi liệt vào danh sách mục tiêu kể từ khi được triển khai tới khu vực.

Ngoài ra, Houthi tuyên bố đã bắn hạ một máy bay không người lái trinh sát MQ-9 của Mỹ khi nó xâm phạm không phận thủ đô Sana’a của Yemen. Đây là chiếc MQ-9 thứ 20 bị lực lượng này phá hủy kể từ tháng 11 năm 2023. Houthi cũng xác nhận đã tấn công một mục tiêu quân sự gần sân bay Ben Gurion ở miền Trung Israel bằng tên lửa đạn đạo Yafa, nhưng tên lửa này bị hệ thống phòng không của Israel đánh chặn. Các cuộc tấn công được Houthi mô tả là hành động trả đũa cho các đợt không kích của Mỹ vào cảng Ras Isa ở miền Tây Yemen vào đêm 17 tháng 4, khiến ít nhất 74 người thiệt mạng và 171 người bị thương.

Căng thẳng giữa Houthi và quân đội Mỹ đã gia tăng kể từ ngày 15 tháng 3, khi Washington nối lại các cuộc không kích nhằm ngăn chặn Houthi tấn công Israel và các tàu chiến Mỹ trong khu vực. Lực lượng Houthi, kiểm soát các khu vực rộng lớn ở miền Bắc Yemen, đã liên tục tấn công các mục tiêu của Israel kể từ tháng 11 năm 2023 để thể hiện sự đoàn kết với người Palestine ở Gaza.

Mỹ đáp trả mạnh mẽ: B-2 trút mưa bom xuống Houthi

Đáp trả hành động của Houthi, không quân Hoa Kỳ đã triển khai các đợt không kích dữ dội, sử dụng máy bay tàng hình B-2 để tấn công các căn cứ của lực lượng này tại Yemen. Theo đài truyền hình nhà nước Houthi, vào tối thứ Sáu, các máy bay phản lực Mỹ đã tấn công nhiều khu vực ở thủ đô Sana’a, bao gồm các quận Al-Hafa và Al-Sabin ở phía Nam, nơi có một nhà máy điện và các văn phòng chính phủ. Một đợt không kích khác nhắm vào quận Bani Hawsa, một vùng núi nông thôn phía Đông Bắc Sana’a. Sáng sớm thứ Bảy, Mỹ tiếp tục thực hiện bốn cuộc không kích vào khu vực Al-Sama, ngay phía Bắc Sana’a.

Các cuộc không kích này diễn ra chỉ một ngày sau khi Mỹ tấn công cảng nhiên liệu Ras Isa ở phía Bắc Yemen, một trong những cảng quan trọng nhất của nước này. Bộ Y tế do Houthi kiểm soát báo cáo rằng gần 80 người thiệt mạng và 150 người bị thương trong các đợt không kích. Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ (CENTCOM) tuyên bố các cuộc tấn công nhằm ngăn chặn Houthi hưởng lợi về mặt kinh tế và quân sự từ cảng Ras Isa. Houthi đáp trả bằng cách phóng một tên lửa vào thứ Sáu, nhưng tên lửa này bị đánh chặn và không gây thiệt hại.

Tiến sĩ Abdul Aziz Al-Sager, một nhà nghiên cứu người Saudi, nhận định rằng một cuộc tấn công quy mô lớn vào cảng Hodeidah của Houthi có thể sắp xảy ra. Ông chỉ ra rằng các cuộc họp gần đây giữa Tổng tư lệnh CENTCOM, Tướng Michael Kurilla, và Tổng tham mưu trưởng Yemen, Trung tướng Saghir Hamoud, là dấu hiệu cho thấy Mỹ đang chuẩn bị cho một chiến dịch lớn hơn nhằm vào các tài sản chiến lược của Houthi.

Cạnh tranh quân sự Mỹ-Trung bùng nổ tại Trung Đông

Trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đỏ, một cuộc cạnh tranh quân sự ngầm giữa Mỹ và Trung Quốc đang bùng nổ tại Trung Đông. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cáo buộc Công ty TNHH Công nghệ Vệ tinh Trường Quang (CGSTL), được Bắc Kinh hậu thuẫn, đã hỗ trợ các cuộc tấn công của Houthi vào các lợi ích của Mỹ. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Proulx, CGSTL đã cung cấp hình ảnh vệ tinh giúp Houthi nhắm mục tiêu vào tàu chiến và tàu thương mại Mỹ ở Biển Đỏ. Bà Proulx nhấn mạnh rằng sự ủng hộ của Bắc Kinh cho CGSTL là “một ví dụ nữa về sự mâu thuẫn trong tuyên bố ủng hộ hòa bình của Trung Quốc.”

Washington cũng cáo buộc Trung Quốc cung cấp hỗ trợ kinh tế và kỹ thuật cho Nga, Triều Tiên và Iran, tất cả đều đối lập với lợi ích của Mỹ và đồng minh. Gần đây, Trung Quốc đã tăng cường hiện diện quân sự tại Trung Đông, với các cuộc tập trận tại Vịnh Oman và các cuộc tập trận hải quân chung với Nga và Iran. Bắc Kinh cũng tuyên bố sẽ tổ chức cuộc tập trận quân sự chung đầu tiên với Ai Cập, một đồng minh của Mỹ. Những động thái này cho thấy Trung Quốc đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng tại khu vực, thách thức sự thống trị của Mỹ.

Bà Proulx khẳng định rằng việc khôi phục quyền tự do hàng hải ở Biển Đỏ là ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Trump, và Mỹ sẽ không dung thứ cho bất kỳ sự hỗ trợ nào dành cho các tổ chức khủng bố như Houthi. Sự hiện diện ngày càng mở rộng của Trung Quốc tại Trung Đông có nguy cơ trở thành điểm nóng căng thẳng mới, bên cạnh các cuộc đối đầu ở Đông Á và Đông Nam Á.

NATO tăng cường hiện diện tại Biển Baltic, cảnh báo Nga

Ở châu Âu, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang tăng cường hiện diện quân sự tại Biển Baltic, gửi tín hiệu cứng rắn tới Nga. Theo Business Insider, Biển Baltic, một tuyến đường huyết mạch về thương mại và viễn thông, đã chứng kiến sự gia tăng tuần tra và các cáo buộc phá hoại cáp ngầm kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 5 năm 2022. Các quốc gia trong khu vực, bao gồm Đan Mạch, Litva, Ba Lan, Estonia và Thụy Điển, đang đẩy mạnh hiện đại hóa hải quân để đối phó với các mối đe dọa.

Đan Mạch công bố kế hoạch mua thêm hàng chục tàu chiến, trong khi Litva dự kiến mua một tàu tấn công mới. Ba Lan đang đóng mới tàu khu trục và chuẩn bị mua thêm tàu ngầm. Estonia, với lực lượng hải quân nhỏ nhất thế giới, đặt mục tiêu nâng số tàu lên 12. Thụy Điển, thành viên mới của NATO, cũng thông báo mua bốn tàu mặt nước mới, lớn hơn đáng kể so với các tàu hiện có. Theo Cơ quan Quản lý Trang thiết bị Quốc phòng Thụy Điển, hai tàu đầu tiên sẽ được bàn giao vào năm 2030.

Ông Brian Clark, chuyên gia tại Viện Hudson, nhận định rằng các tàu mới của Thụy Điển, kết hợp với tàu ngầm của nước này, sẽ rất hữu ích trong việc phong tỏa Biển Baltic. Tàu ngầm Thụy Điển, với đặc điểm nhỏ và ít gây tiếng ồn, được đánh giá là phù hợp với địa hình phức tạp của khu vực, gồm các cửa sông hẹp, đảo nhỏ và vùng nước nông. Sự gia nhập của Thụy Điển vào NATO đã củng cố đáng kể năng lực hải quân của liên minh tại Biển Baltic, tạo ra một tối hậu thư rõ ràng đối với Nga.