Đàm phán hạt nhân Mỹ-Iran
Cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran về chương trình hạt nhân của Tehran đang ở giai đoạn then chốt. Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Oman, phái đoàn Mỹ và Iran đã tổ chức vòng đàm phán thứ hai tại Rome, Ý, vào ngày 19 tháng 4, sau vòng đàm phán đầu tiên tại Muscat, Oman, một tuần trước đó.
Phái đoàn Mỹ do Jason Brodsky, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Trung Đông, dẫn đầu, trong khi phái đoàn Iran do Bộ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi đứng đầu. Cuộc đàm phán diễn ra trong không khí tích cực, và các bên đã đồng ý tiếp tục tham vấn.
Quan hệ giữa Mỹ và Iran đã căng thẳng trong gần nửa thế kỷ. Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần đe dọa tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran nếu không đạt được thỏa thuận. Iran, trong khi khẳng định chương trình hạt nhân của mình chỉ phục vụ mục đích dân sự, đã làm giàu uranium lên đến 60%, gần mức cần thiết cho vũ khí hạt nhân, sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 dưới thời Tổng thống Trump.
Thỏa thuận hạt nhân Iran, còn được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), được ký kết vào năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama, nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên, vào năm 2018, Tổng thống Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận, cho rằng nó không đủ mạnh để ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân và không giải quyết các hoạt động gây bất ổn khác của Iran trong khu vực.
Sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA, Iran dần dần vi phạm các cam kết trong thỏa thuận, bao gồm việc làm giàu uranium vượt quá mức cho phép. Đến nay, Iran đã làm giàu uranium lên đến 60%, trong khi mức cho phép trong JCPOA là 3,67%. Mức 60% này gần với 90% cần thiết cho vũ khí hạt nhân, làm gia tăng lo ngại về ý định của Iran.
Các cuộc đàm phán hiện nay nhằm khôi phục JCPOA hoặc đạt được một thỏa thuận mới, nhưng gặp nhiều khó khăn do sự thiếu tin tưởng giữa các bên và các yêu cầu khác nhau. Mỹ muốn Iran ngừng làm giàu uranium và tuân thủ nghiêm ngặt các điều khoản, trong khi Iran đòi hỏi dỡ bỏ hoàn toàn các lệnh trừng phạt và bảo đảm rằng Mỹ sẽ không rút khỏi thỏa thuận một lần nữa.
Trong chuyến thăm Tehran vào ngày 17 và 18 tháng 4, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi nhận định rằng các cuộc đàm phán đang ở giai đoạn rất quan trọng. Ông Grossi cho biết IAEA có thể đóng vai trò then chốt trong việc xác minh sự tuân thủ của Iran đối với bất kỳ thỏa thuận nào. Trong chuyến thăm này, ông đã gặp Phó Tổng thống kiêm người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran Mohammad Eslami và Bộ trưởng Ngoại giao Abbas Araghchi, đồng thời tham quan một hội trường trưng bày các dự án hạt nhân dân sự của Iran.
Israel cân nhắc tấn công Iran
Trong khi đó, Israel không loại trừ khả năng tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran trong những tháng tới, bất chấp việc Mỹ không ủng hộ hành động này. Theo các nguồn tin, Israel đã đề xuất với chính quyền Trump một loạt kế hoạch tấn công, nhưng Tổng thống Trump đã nói với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng Mỹ muốn ưu tiên đàm phán ngoại giao.
Các quan chức Israel nhấn mạnh rằng họ sẽ hành động để ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải dẫn đến việc phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran. Israel có thể chọn một cuộc tấn công hạn chế mà không cần nhiều sự hỗ trợ từ Mỹ, nhưng điều này có thể làm tổn hại đến quan hệ Mỹ-Israel và sự ủng hộ rộng rãi hơn của Mỹ đối với Israel.
Israel từ lâu đã coi chương trình hạt nhân của Iran là mối đe dọa hiện hữu đối với an ninh quốc gia của mình. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã nhiều lần cảnh báo rằng Israel sẽ không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và sẵn sàng hành động đơn phương nếu cần thiết.
Các kế hoạch tấn công mà Israel đề xuất bao gồm không kích vào các cơ sở hạt nhân chính của Iran, như Natanz và Fordow, cũng như các mục tiêu liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo của Iran. Một cuộc tấn công như vậy có thể dẫn đến phản ứng mạnh mẽ từ Iran và các đồng minh của họ, như Hezbollah ở Lebanon và các nhóm vũ trang ở Iraq và Syria. Ngoài ra, hành động đơn phương của Israel có thể làm phức tạp quan hệ với Mỹ, đồng minh chính của Israel, và ảnh hưởng đến sự ủng hộ của Mỹ trong các vấn đề khác, như xung đột với Palestine hay an ninh biên giới.
Trong những tuần gần đây, các quan chức Israel đã nói với Washington rằng họ không tin các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran sẽ dẫn đến một thỏa thuận nếu không có bảo đảm rằng Iran sẽ không có khả năng tạo ra vũ khí hạt nhân. Israel cũng đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống phòng không của Iran trong một cuộc giao tranh vào tháng 10 năm 2024.
Mỹ không kích Yemen
Ở Yemen, lực lượng quân sự Mỹ đã tiến hành các cuộc không kích dữ dội vào lực lượng Houthi, một nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn. Các cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu ở thủ đô Sanaa và các khu vực khác, gây ra thương vong đáng kể. Theo lực lượng Houthi, ít nhất 74 người đã thiệt mạng và hơn 150 người bị thương trong các cuộc tấn công vào ngày 17 và 18 tháng 4.
Tổng thống Trump đã tuyên bố sẽ "xóa sổ" lực lượng Houthi nếu họ không thay đổi hành vi, và Mỹ đã thắt chặt các lệnh trừng phạt đối với nhóm này, định danh họ là tổ chức khủng bố nước ngoài. Các cuộc không kích gần đây diễn ra tại cảng Gros Isa ở Tây Bắc Yemen vào ngày 17 tháng 4, tiếp theo là các cuộc tấn công khác trên khắp Yemen vào ngày 18 tháng 4.
Xung đột ở Yemen bắt đầu từ năm 2014 khi lực lượng Houthi lật đổ chính phủ được quốc tế công nhận và chiếm đóng thủ đô Sanaa. Từ đó, một liên minh do Ả Rập Xê Út dẫn đầu đã can thiệp quân sự để khôi phục chính phủ, nhưng cuộc chiến đã kéo dài và gây ra một trong những khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới.
Mỹ dưới thời Tổng thống Trump đã tăng cường hỗ trợ cho liên minh Ả Rập Xê Út, bao gồm bán vũ khí và hỗ trợ tình báo, đồng thời tiến hành các cuộc không kích trực tiếp vào lực lượng Houthi, đặc biệt sau khi Houthi tấn công các tàu chở dầu và cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Xê Út. Các cuộc không kích gần đây nhằm làm suy yếu khả năng quân sự của Houthi và ngăn chặn họ tiếp tục quấy rối các tuyến hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ.
Đại truyền hình nhà nước Houthi đưa tin rằng các máy bay phản lực của không quân Mỹ đã tấn công một số khu vực ở Sanaa, bao gồm các quận Al-Hafa và Al-Shabin ở phía nam thành phố, một nhà máy điện, và các văn phòng chính phủ. Các cuộc không kích khác nhắm vào quận Bani Hosas, một vùng núi nông thôn ở phía đông bắc Sanaa, và khu vực Al-Samaa ngay phía bắc thủ đô vào sáng sớm ngày 18 tháng 4.
Tình hình ở Ukraine
Tại Ukraine, có báo cáo về sự hoảng loạn trong hàng ngũ quân đội Nga ở Crimea, với việc các sĩ quan cấp cao của Hạm đội Biển Đen Nga đưa gia đình rời khỏi Sevastopol. Điều này diễn ra trong bối cảnh Ukraine tăng cường các cuộc không kích vào các mục tiêu quân sự của Nga, sử dụng máy bay chiến đấu F-16 từ Hà Lan và Mirage 2000 từ Pháp, cùng với bom thông minh JDAM của Mỹ và AASM Hammer của Pháp.
Các cuộc không kích của Ukraine đã phá hủy nhiều trung tâm chỉ huy, trạm điều hành UAV, và vị trí tập trung quân của Nga, gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng Nga. Gần đây, tại Kursk, Nga, một quả bom AASM Hammer đã tấn công một điểm tập trung quân, trong khi tại Crimea, các cuộc không kích phối hợp đã tiêu diệt các nhà điều hành UAV Nga và phá hủy một cây cầu chiến lược.
Ngoài ra, có dấu hiệu bất mãn và đào ngũ trong quân đội Nga. Tại Krasnodar, khoảng 100 lính nghĩa vụ đã phá hàng rào và cố gắng trốn thoát khỏi một văn phòng chỉ huy quân sự vào tối ngày 18 tháng 4. Khu vực xung quanh cơ sở quân sự đã bị cảnh sát và vệ binh quốc gia Nga phong tỏa, nhưng chưa rõ liệu có ai trong số họ trốn thoát thành công hay không.
Cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu từ năm 2014 khi Nga sáp nhập Crimea và hỗ trợ các lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine. Xung đột leo thang thành một cuộc chiến toàn diện vào năm 2022 khi Nga xâm lược Ukraine. Gần đây, Ukraine đã nhận được sự hỗ trợ quân sự đáng kể từ phương Tây, bao gồm các loại vũ khí hiện đại, giúp họ thực hiện các cuộc tấn công chính xác và hiệu quả.
Sự kết hợp giữa máy bay chiến đấu tiên tiến và bom thông minh đã cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ do Nga kiểm soát, làm gián đoạn các hoạt động quân sự của đối phương. Trong khi đó, quân đội Nga đang đối mặt với các vấn đề nội bộ, bao gồm tinh thần chiến đấu thấp và sự bất mãn trong hàng ngũ.
👉 NGUỒN
Bài viết và hình ảnh được tổng hợp bằng công nghệ AI từ các nguồn đáng tin cậy, nhằm giúp bạn tiếp cận nội dung một cách nhanh chóng và khách quan. Đối với những mục đích chuyên sâu, chúng tôi khuyến khích bạn tham khảo thêm các nguồn chính thức.