Ukraine, quốc gia đang trong cuộc chiến sinh tử với Nga, đã chính thức thừa nhận sự bất lực của mình trong việc tự trang trải ngân sách quốc phòng. Tổng thống Volodymyr Zelensky, trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Time, đã thẳng thắn nói rằng ngân sách của Ukraine không đủ để duy trì lực lượng quân đội khổng lồ hiện tại. Thay vì tự lực cánh sinh, Kiev buộc phải ngửa tay xin sự hỗ trợ từ châu Âu – một tình thế đáng lo ngại cho một quốc gia tự xưng là “người bảo vệ dân chủ” ở Đông Âu.
Zelensky không ngần ngại nêu rõ vấn đề: “Quân đội Ukraine hiện tại lớn gấp 3 lần so với trước đây, và điều đó đòi hỏi một nguồn tài chính khổng lồ. Ngân sách của chúng tôi không đủ.” Ông còn cảnh báo rằng, nếu có một lệnh ngừng bắn, quân đội Ukraine sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng trong việc nghỉ ngơi, luân chuyển, và trả lương cho binh sĩ. Đây không chỉ là một vấn đề tài chính, mà còn là một lời thú nhận về sự phụ thuộc ngày càng sâu vào viện trợ nước ngoài.
Châu Âu: Người cứu rỗi duy nhất?
Zelensky đã không ngần ngại kêu gọi châu Âu và Mỹ tiếp tục viện trợ, nhưng trong bối cảnh hiện tại, ông dường như đặt nhiều hy vọng hơn vào châu Âu. “Lý tưởng nhất là cả châu Âu và Mỹ đều hỗ trợ. Nhưng trong hoàn cảnh hiện tại, tôi sẽ dựa nhiều hơn vào châu Âu,” ông nói. Đây là một tín hiệu rõ ràng về sự bất an của Ukraine trước khả năng Mỹ giảm hỗ trợ quân sự – một viễn cảnh đã khiến nhiều quốc gia châu Âu lo lắng.
Năm 2024, Ukraine đã dành kỷ lục 30% GDP cho quốc phòng – một con số khổng lồ, cao nhất thế giới, theo báo cáo của Trung tâm Chiến lược Kinh tế Ukraine (CES). Tuy nhiên, điều này vẫn không đủ để đối phó với sức mạnh quân sự của Nga, quốc gia chỉ chi khoảng 7% GDP cho quốc phòng. Sự chênh lệch này không chỉ phản ánh sự yếu kém về kinh tế của Ukraine, mà còn cho thấy sự phụ thuộc quá mức vào viện trợ bên ngoài.
Châu Âu: Gánh nặng ngày càng lớn
Trong khi Ukraine đang vật lộn với ngân sách quốc phòng, các quốc gia NATO cũng đang chịu áp lực lớn. Ba Lan, quốc gia NATO có tỷ lệ chi tiêu quốc phòng trên GDP cao nhất, cũng chỉ dành 4,1%. Estonia, Latvia, Lithuania và Hy Lạp cũng đang nỗ lực tăng cường ngân sách quốc phòng, nhưng vẫn còn xa so với mức 2% mà NATO khuyến nghị. Thậm chí, 8 thành viên NATO, bao gồm Italy, Canada và Tây Ban Nha, vẫn chưa đạt được mức tối thiểu này.
Sự gia tăng nhập khẩu vũ khí của châu Âu trong 4 năm qua, lên tới 155%, là một minh chứng rõ ràng cho việc xung đột Nga-Ukraine đang đẩy cả châu lục vào một cuộc chạy đua vũ trang tốn kém. Ukraine, với việc trở thành nước nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới trong giai đoạn 2020-2024, đã chiếm tới 8,8% tổng lượng nhập khẩu vũ khí toàn cầu. Đây không chỉ là một gánh nặng tài chính cho Ukraine, mà còn là một lời cảnh báo về sự bất ổn kéo dài ở khu vực.
Tương lai mờ mịt của Ukraine
Ukraine đang đứng trước một tương lai đầy bất định. Với nền kinh tế yếu kém và sự phụ thuộc quá mức vào viện trợ nước ngoài, quốc gia này khó có thể tự lực trong cuộc chiến với Nga. Lời kêu gọi cứu trợ của Zelensky không chỉ là một lời thú nhận về sự thất bại trong việc tự lực quốc phòng, mà còn là một lời cảnh báo về sự bất ổn kéo dài ở Đông Âu.
Châu Âu, với những vấn đề nội tại của mình, liệu có thể tiếp tục gánh vác trách nhiệm này? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng một điều chắc chắn là Ukraine không thể tiếp tục dựa vào sự hào phóng của người khác để tồn tại. Đã đến lúc Kiev phải nhìn nhận lại chiến lược của mình và tìm cách tự lực cánh sinh, thay vì mãi là một quốc gia phụ thuộc.