Ngày 27 tháng 2 năm 2025 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã thực hiện một bước đi mạnh mẽ trong chính sách thương mại quốc tế khi bất ngờ tăng mức thuế áp đặt lên Mexico, Canada và đặc biệt là Trung Quốc. Đáng chú ý, mức thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc không chỉ dừng lại ở con số dự kiến ban đầu mà còn bị tăng gấp đôi, khiến cả thế giới phải giật mình trước quyết định cứng rắn này.
Cụ thể, vào ngày 1 tháng 0 năm 2025, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 25% lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada. Riêng đối với Trung Quốc, mức thuế bổ sung ban đầu được đề xuất là 10%, nhưng sau đó đã được nâng lên thành 20%, có hiệu lực từ ngày 4 tháng 3 năm 2025. Quyết định này đã được công bố rộng rãi trên mạng xã hội X cũng như các nguồn tin lớn như Reuters.
Đối với Mexico và Canada, thuế 25% sẽ áp dụng gần như toàn bộ hàng hóa, ngoại trừ năng lượng từ Canada như dầu, khí đốt và điện – những mặt hàng chỉ chịu thuế 10%. Phản ứng gay gắt ngay lập tức từ hai quốc gia láng giềng đã khiến họ áp thuế trả đũa lên hàng hóa Mỹ, bao gồm bia, rượu và đồ gia dụng, với tổng giá trị lên tới hàng trăm tỷ đô la. Về phía Trung Quốc, nước này tuyên bố sẽ kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và chuẩn bị các biện pháp đáp trả riêng, có thể bao gồm hạ giá đồng Nhân dân tệ hoặc tăng thuế lên hàng hóa Mỹ.
Tại sao Tổng thống Trump lại đưa ra quyết định mạnh tay như vậy? Theo ông, đây là cách để kiểm soát vấn nạn buôn lậu fentanyl và dòng người nhập cư trái phép vào Mỹ. Ông cáo buộc rằng Mexico và Canada chưa làm đủ trách nhiệm trong việc ngăn chặn những vấn đề này. Đặc biệt, ông nhấn mạnh rằng Trung Quốc chính là nguồn cung cấp hóa chất để sản xuất fentanyl cho các băng đảng tội phạm tại Mexico. Vì vậy, cả ba quốc gia đều phải chịu trách nhiệm và bị áp thuế như một hình thức ép buộc nhượng bộ.
Không chỉ dừng lại ở đó, Tổng thống Trump còn sử dụng thuế quan như một công cụ để khuyến khích sản xuất quay trở lại Mỹ. Ông gọi đây là cách giúp nước Mỹ "giàu hơn và mạnh hơn". Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng động thái này có thể khiến giá cả tại Mỹ tăng mạnh, gây áp lực lạm phát. Theo dự báo, lạm phát tại Mỹ có thể tăng thêm 1%, đạt mức 4% hoặc thậm chí gấp đôi mục tiêu của Cục Dự trữ Liên bang (FED).
Phản ứng từ các bên không hề nhẹ nhàng. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã gọi cáo buộc của Trump về việc chính phủ Mexico thông đồng với các băng đảng ma túy là hành vi vu khống. Mexico đáp trả bằng cách áp thuế trả đũa và kêu gọi đối thoại thay vì áp đặt thuế quan. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng không kém cạnh khi áp thuế 25% lên 155 tỷ đô la hàng hóa Mỹ, bao gồm trái cây, súng đạn, và thậm chí đe dọa sử dụng dầu mỏ và khoáng sản như vũ khí thương mại. Trong khi đó, Trung Quốc tuyên bố rằng thuế quan của Mỹ vi phạm luật WTO và gọi vấn đề fentanyl là "vấn đề nội bộ" của Mỹ.
Chuyển sang một thông tin khác, Tổng thống Trump vừa ký sắc lệnh trao thêm quyền hạn cho cơ quan DOGE nhằm hủy bỏ các hợp đồng không cần thiết của chính phủ liên bang. Sắc lệnh này được công bố vào tối ngày 2 tháng 2, với tiêu đề "Thực thi sáng kiến hiệu quả chi phí từ ban hiệu suất chính phủ". Mục tiêu của sắc lệnh là thay đổi chính sách chi tiêu liên bang, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trước công chúng Mỹ. Tất cả các cơ quan liên bang phải xem xét lại các hợp đồng và khoản trợ cấp để tìm ra những trường hợp lãng phí, gian lận hoặc lạm dụng. Lãnh đạo mỗi cơ quan có 30 ngày kể từ khi sắc lệnh được ký để hoàn thành đánh giá.
Trong một diễn biến khác, nghệ sĩ đảng Cộng hòa Trevor Guion đã công bố kế hoạch thiết kế tờ tiền mới mệnh giá 250 USD, in hình Tổng thống Donald Trump. Đây là một phần trong nỗ lực tôn vinh ông Trump vì những đóng góp về kinh tế. Theo ông Guion, lạm phát đã làm tăng nhu cầu về tiền tệ có mệnh giá cao hơn, và tờ tiền này sẽ là biểu tượng của một "tổng thống có giá trị nhất". Tuy nhiên, luật pháp hiện hành của Mỹ cấm in hình những cá nhân còn sống trên tiền tệ, do đó đề xuất này sẽ cần sửa đổi pháp lý trước khi có thể thực hiện.
Một sáng kiến tương tự cũng được dân biểu Anna Paulina Luna của bang Florida đề xuất: khắc hình Tổng thống Trump lên núi Rushmore, nơi hiện đang có khuôn mặt của các tổng thống George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt và Abraham Lincoln. Ý tưởng này nằm trong chuỗi các biện pháp nhằm tôn vinh ông Trump, bao gồm cả việc thiết lập một ngày nghỉ lễ trùng với ngày sinh nhật của ông.
Cuối cùng, một thông tin đáng chú ý khác liên quan đến quân đội Mỹ. Theo bản ghi nhớ từ Ngũ Giác Đài đệ trình lên tòa án ngày 26 tháng 2, quân nhân chuyển giới sẽ bị cấm phục vụ trong quân đội. Quyết định này vượt xa những hạn chế mà Tổng thống Trump từng áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Bản ghi nhớ cũng yêu cầu xác định danh tính của các binh lính chuyển giới trong vòng 30 ngày và bắt đầu cho họ xuất ngũ trong thời gian tương tự. Chỉ những trường hợp có lý do chính đáng từ phía chính phủ mới được miễn trừ.
Cuối cùng, một thông tin đáng chú ý khác liên quan đến quân đội Mỹ. Theo bản ghi nhớ từ Ngũ Giác Đài đệ trình lên tòa án ngày 26 tháng 2, quân nhân chuyển giới sẽ bị cấm phục vụ trong quân đội. Quyết định này vượt xa những hạn chế mà Tổng thống Trump từng áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Bản ghi nhớ cũng yêu cầu xác định danh tính của các binh lính chuyển giới trong vòng 30 ngày và bắt đầu cho họ xuất ngũ trong thời gian tương tự. Chỉ những trường hợp có lý do chính đáng từ phía chính phủ mới được miễn trừ.