Biển Đông dậy sóng, những làn khói mờ ảo của chính trị và chiến lược đang bao trùm khu vực. Những tuyên bố sắc lạnh từ hai cường quốc lớn vang lên như hồi chuông cảnh báo về một cơn bão tiềm tàng - cuộc chiến không ai mong muốn nhưng cũng chẳng thể phủ nhận khả năng xảy ra. Đây có phải chỉ là nước cờ chiến lược trong ván cờ địa chính trị, hay thực sự là điềm báo cho một trận đại chiến sẽ định hình lại thế giới?
Ngày 7 tháng 3, Trung Quốc và Hoa Kỳ bước vào một cuộc khẩu chiến chưa từng có về vấn đề Đài Loan. Bắc Kinh, với tham vọng thống nhất bằng mọi giá, không che giấu ý định của mình. Ngược lại, Washington, với vị thế siêu cường, thẳng thắn tuyên bố không chấp nhận bất kỳ hành động gây hấn nào. Những lời lẽ sắc bén từ hai phía không chỉ là tuyên bố suông mà giống như những mũi dao nhọn, cắm sâu vào sự ổn định vốn mong manh của khu vực.
Bên kia Thái Bình Dương, nước Mỹ đang siết chặt đội hình. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ phát biểu: "Chúng tôi đã sẵn sàng." Lời cảnh báo lạnh lùng gửi tới Bắc Kinh này không chỉ thể hiện sức mạnh quân sự, mà còn khẳng định rằng sức mạnh ấy không còn nằm trên giấy tờ, mà là công cụ quyết định số phận của một vùng lãnh thổ. Nhưng điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Một cuộc đối đầu lịch sử hay một nước cờ đen tối trong ván cờ quyền lực toàn cầu?
Ngày 10 tháng 12 năm 2024, Bộ Quốc phòng Đài Loan tiết lộ rằng quân đội Trung Quốc đã triển khai một lượng tàu khổng lồ vượt xa mọi cuộc tập trận trước đây, đưa chúng đến vùng biển phía Đông Đài Loan và thậm chí ra tận Tây Thái Bình Dương. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn im lặng về hoạt động này. Reuters dẫn lời một quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Đài Loan ngày 9 tháng 1 năm 2025, cho biết Trung Quốc đã triển khai tới 90 tàu hải quân và tàu tuần duyên, trong đó khoảng 2/3 là tàu chiến của hải quân.
Hoa Kỳ không đứng ngoài cuộc. Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương gần đây cảnh báo rằng Trung Quốc có thể lợi dụng các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan làm vỏ bọc để tiến hành kế hoạch thống nhất bằng vũ lực. Đối với chính quyền Trump, vấn đề Đài Loan là thách thức lớn nhất, một canh bạc sống còn mà không bên nào dám đưa ra quyết định khinh suất.
Tổng thống Trump tin rằng ông Tập Cận Bình sẽ không động đến Đài Loan trong nhiệm kỳ của mình. Lý do đằng sau niềm tin này nằm ở tương quan lực lượng giữa Mỹ và Trung Quốc. Về tổng thể, Hoa Kỳ vẫn là cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, với ngân sách quốc phòng năm 2020 đạt mức 778 tỷ USD, chiếm 39% tổng chi tiêu quân sự toàn cầu. Trung Quốc, dù xếp thứ hai, vẫn kém xa Mỹ với mức 252 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu chiến tranh nổ ra tại eo biển Đài Loan, cục diện sẽ thay đổi. Bắc Kinh sở hữu lực lượng tên lửa hùng hậu gồm hơn 120.000 binh sĩ và hơn 2.000 tên lửa đạn đạo, cùng hàng trăm tên lửa hành trình.
Trong khi đó, hải quân PLA có gần 800 tàu chiến, trong đó có ba hàng không mẫu hạm, so với hơn 490 tàu chiến của Mỹ, bao gồm 11 hàng không mẫu hạm. Hải quân Mỹ tuy có ưu thế vượt trội về công nghệ và hỏa lực, nhưng nếu chiến tranh nổ ra bất ngờ, việc huy động lực lượng kịp thời sẽ là thách thức lớn.
Để đối phó với sức mạnh tên lửa chống tiếp cận của Trung Quốc, Mỹ đang triển khai nhiều biện pháp mới. Đầu tiên là phát triển phi cơ chiến đấu không người lái (UAV) và tàu chiến không người lái. Không quân Mỹ đã thử nghiệm thành công XQ-58A Valkyrie, một UAV tàng hình có khả năng mang nhiều loại vũ khí khác nhau. Cùng với đó, chương trình “Hellscape” được đề xuất nhằm triển khai hàng ngàn xuồng tự lái, UAV và tàu ngầm không người lái để tạo ra một “địa ngục” cho quân đội Trung Quốc tại eo biển Đài Loan.
Ngoài ra, Mỹ cũng đang phát triển mạng lưới căn cứ không quân phân tán để tránh bị tấn công tập trung. Thay vì phụ thuộc vào vài căn cứ lớn, quân đội Mỹ sẽ phân tán lực lượng ra nhiều địa điểm nhỏ hơn tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Chiến lược này giúp tăng cường khả năng tồn tại và phản ứng linh hoạt trong chiến tranh.
Một yếu tố khác khiến Tổng thống Trump tự tin rằng Trung Quốc sẽ không dám động đến Đài Loan là tình trạng nội bộ quân đội Trung Quốc. Báo cáo từ các cơ quan nghiên cứu Mỹ cho thấy quân đội Trung Quốc chịu ảnh hưởng nặng nề bởi yếu tố chính trị, với tới 40% thời gian huấn luyện dành cho học tập chính trị. Nạn tham nhũng cũng đang làm suy yếu nghiêm trọng quân đội Trung Quốc. Từ năm 2023, ít nhất 15 sĩ quan cấp cao và giám đốc điều hành ngành công nghiệp quốc phòng đã bị cách chức, làm gián đoạn tinh thần và tiến độ hiện đại hóa quân đội.
Ngày 7 tháng 3, Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự phiên họp toàn thể của đoàn đại biểu quân sự tại lưỡng hội và nhấn mạnh: "Chúng ta phải kiên trì xây dựng quân đội một cách cần cù và tiết kiệm, phân bổ nguồn lực quốc phòng một cách khoa học, tăng cường giám sát và xử lý triệt để nạn tham nhũng." Điều này cho thấy tình trạng tham nhũng trong quân đội Trung Quốc đang ở mức báo động.
Từ những yếu tố trên, có thể thấy rằng mặc dù Trung Quốc có lợi thế về địa lý tại eo biển Đài Loan, nhưng Mỹ đã và đang triển khai nhiều biện pháp để rút ngắn khoảng cách này. Với năm giải pháp chiến lược kể trên, Mỹ hoàn toàn có khả năng giành chiến thắng nếu một cuộc chiến nổ ra. Đó chính là lý do Tổng thống Trump tin rằng ông Tập Cận Bình sẽ không dám hành động chống lại Đài Loan trong nhiệm kỳ của mình.
Tuy nhiên, cuộc chiến nội bộ tại Trung Nam Hải vẫn diễn ra gay gắt. Ông Tập chưa chỉ định người thừa kế, trong khi sự bất mãn trong dân chúng ngày càng tăng do nền kinh tế suy thoái dưới áp lực thuế quan từ Mỹ. Trước nguy cơ từ cả bên trong lẫn bên ngoài, không loại trừ khả năng Bắc Kinh sẽ tiến hành một cuộc chiến để chuyển hướng dư luận và giữ quyền thống trị.
Dù Mỹ vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối, nhưng cũng không nên chủ quan. Chúng ta hãy cùng chờ xem diễn biến tiếp theo sẽ ra sao.