Ukraine dường như đã đạt được các điều khoản có lợi hơn trong quá trình đàm phán với chính quyền Tổng thống Donald Trump về một thỏa thuận khoáng sản, được xem là một bước quan trọng để tăng cường quan hệ với Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh chiến tranh với Nga vẫn tiếp diễn.
Theo các báo cáo từ Financial Times, The New York Times, BBC, và các nguồn tin khác, thỏa thuận này tập trung vào việc thành lập Quỹ Tái thiết Đầu tư, một cơ chế tài chính nhằm khai thác tiềm năng khoáng sản của Ukraine để hỗ trợ tái thiết kinh tế. Dưới đây là phân tích chi tiết về các khía cạnh chính của thỏa thuận, dựa trên thông tin từ các nguồn đáng tin cậy tính đến ngày 27/2/2025.
Bối cảnh và mục tiêu của thỏa thuận
Thỏa thuận khoáng sản được xem là một phần trong nỗ lực của Ukraine để duy trì sự hỗ trợ từ Mỹ, đặc biệt khi Tổng thống Trump nhấn mạnh nhu cầu "thu hồi" các khoản viện trợ trước đây, ước tính khoảng 174 tỷ USD theo số liệu chính thức từ Quốc hội Mỹ. Ban đầu, Mỹ đề xuất Ukraine phải trả 500 tỷ USD từ lợi nhuận khoáng sản, nhưng điều này đã bị loại bỏ trong bản dự thảo mới nhất, được công bố vào ngày 24/2/2025. Thay vào đó, thỏa thuận tập trung vào việc tạo ra một quỹ chung để đầu tư vào nền kinh tế Ukraine, với mục tiêu thúc đẩy an ninh và thịnh vượng lâu dài.
Một chi tiết đáng chú ý là thỏa thuận không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu tài chính của Mỹ mà còn là cơ hội để Ukraine tiếp cận công nghệ và vốn đầu tư, như được đề cập trong báo cáo của BBC (What minerals does Ukraine have and what are they used for?). Ukraine sở hữu khoảng 5% nguồn nguyên liệu thô quan trọng toàn cầu, bao gồm graphite, titanium, và lithium, vốn có giá trị lớn trong ngành công nghiệp pin và hàng không.
Theo bài viết trên Financial Post (Ukraine agrees minerals deal with United States), các điều khoản ban đầu yêu cầu Ukraine đóng góp 50% doanh thu, lên đến 500 tỷ USD, đã bị loại bỏ, và thỏa thuận hiện tại chỉ là một "khung thỏa thuận", với các chi tiết cụ thể sẽ được hoàn thiện sau. Điều này cho thấy sự linh hoạt trong đàm phán, nhưng cũng đặt ra câu hỏi về quyền kiểm soát lâu dài của Mỹ, đặc biệt khi Mỹ giữ quyền quyết định theo luật của mình.
Trạng thái phê chuẩn và kế hoạch ký kết
Các quan chức Ukraine, bao gồm Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Kinh tế, và Bộ trưởng Ngoại giao, đã phê chuẩn thỏa thuận này, theo nguồn tin từ Kyiv Post (Ukraine Agrees to Mineral Deal With US). Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Zelensky vẫn cần sự phê chuẩn từ quốc hội Ukraine trong những ngày tới. Theo nguồn tin từ Bloomberg, được trích dẫn trong tin tức của người dùng, Nội các Bộ trưởng Ukraine sẽ đề xuất thời điểm ký kết vào ngày 26/2/2025, và Tổng thống Zelensky có thể đến Washington để dự lễ ký vào ngày 28/2/2025 hoặc những tuần tiếp theo. Các báo cáo gần đây, như từ ABC News (US, Ukraine agree to terms on mineral deal, Ukraine says), xác nhận rằng Zelensky dự kiến đến Washington vào thứ Sáu, ngày 28/2/2025, để ký thỏa thuận, phù hợp với thời gian hiện tại.
Những tranh cãi và thách thức
Thỏa thuận này không phải không có tranh cãi. Ban đầu, Ukraine từ chối ký vì yêu cầu 500 tỷ USD được xem là quá lớn và không đi kèm cam kết an ninh từ Mỹ, như được đề cập trong bài viết của CNN (Draft US-Ukraine rare earth minerals deal not one President Zelensky would accept, source says). Tổng thống Trump từng tuyên bố rằng Mỹ cần "thu hồi" tiền viện trợ, trong khi Ukraine nhấn mạnh rằng viện trợ không nên được xem là khoản vay. Các vấn đề còn mở, như quyền sở hữu chung và mức độ kiểm soát của Mỹ trong quỹ, sẽ được giải quyết trong các thỏa thuận tiếp theo, theo nguồn tin từ Financial Times.
Ngoài ra, việc thiếu cam kết an ninh cụ thể từ Mỹ là một điểm gây tranh cãi, với Ukraine ban đầu nhấn mạnh nhu cầu bảo vệ trước nguy cơ xâm lược từ Nga. Tuy nhiên, một điều khoản chung trong thỏa thuận cho rằng Mỹ sẽ hỗ trợ Ukraine đạt được hòa bình lâu dài, như được nêu trong báo cáo của POLITICO (Ukraine and US agree to minerals deal – POLITICO).
Triển vọng
Thỏa thuận khoáng sản này được xem là một bước tiến quan trọng trong quan hệ Ukraine-Mỹ, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi về quyền lợi lâu dài của Ukraine, đặc biệt khi Mỹ giữ quyền quyết định trong quỹ. Với việc ký kết có thể diễn ra vào cuối tuần này, quốc hội Ukraine sẽ đóng vai trò quyết định trong việc phê chuẩn, trong bối cảnh áp lực từ cả trong nước và quốc tế. Các báo cáo gần đây cho thấy cả hai bên đang nỗ lực hoàn thiện các chi tiết, với hy vọng tạo ra một khuôn khổ hợp tác bền vững, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, đặc biệt liên quan đến an ninh và quyền sở hữu.
Ông Trump xác nhận Tổng thống Ukraine đến Mỹ ký ‘thỏa thuận lớn’ về khoáng sản
Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến Nhà Trắng vào ngày 28/2 để ký một thỏa thuận “rất lớn” về đất hiếm và các khoáng sản khác.
Theo báo Guardian, Tổng thống Trump đã công bố thông tin trên với các phóng viên hôm 26/2, trước cuộc họp nội các đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông. Lãnh đạo Nhà Trắng nhấn mạnh, Mỹ sẽ “lấy lại” số tiền đã chi viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine thông qua việc ký kết thỏa thuận khoáng sản với Kiev.
Khi được hỏi về các đảm bảo cụ thể phía Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine như một phần của thỏa thuận, ông Trump đáp: "Tôi sẽ không đưa ra các đảm bảo an ninh quá mức. Chúng tôi sẽ để châu Âu thực hiện điều đó".
Tổng thống thứ 47 của Mỹ cũng gạt bỏ nguyện vọng gia nhập tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Ukraine, lặp lại quan điểm của Nga rằng điều đó là nguyên nhân châm ngòi nổ xung đột Moscow – Kiev.
Hiện giới chức Mỹ và Ukraine vẫn chưa công khai các chi tiết cụ thể của thỏa thuận. Tuy nhiên, ông Trump ban đầu yêu cầu Kiev bồi hoàn các khoản viện trợ trị giá tổng cộng 500 tỷ USD cho Kiev bằng cách trao cho Mỹ quyền tiếp cận các tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.
Hồi đầu tháng này, ông Zelensky đã chống lại áp lực từ Washington, bác bỏ một thỏa thuận cho phép hai bên thành lập một quỹ chung do Mỹ sở hữu 100% để nhận doanh thu từ việc khai thác đất hiếm, các khoáng sản quý khác cũng như dầu mỏ ở Ukraine. "Tôi sẽ không ký kết những gì khiến 10 thế hệ người Ukraine sẽ phải bồi hoàn", người đứng đầu Kiev phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 23/2.
Ông Zelensky ngày 26/2 tiết lộ thỏa thuận khoáng sản tiềm năng với Mỹ hiện mới ở dạng khung, "sơ bộ". Ông nói Washington vẫn chưa nhất trí về các bảo đảm an ninh cho Kiev. Tổng thống Ukraine lưu ý thêm, khi đến thăm Nhà Trắng vào ngày 28/2, ông sẽ hỏi thẳng ông Trump về việc Mỹ có tiếp tục trợ giúp đất nước ông trong cuộc xung đột với Nga hay không.
Bối cảnh và mục tiêu của thỏa thuận
Thỏa thuận khoáng sản được xem là một phần trong nỗ lực của Ukraine để duy trì sự hỗ trợ từ Mỹ, đặc biệt khi Tổng thống Trump nhấn mạnh nhu cầu "thu hồi" các khoản viện trợ trước đây, ước tính khoảng 174 tỷ USD theo số liệu chính thức từ Quốc hội Mỹ. Ban đầu, Mỹ đề xuất Ukraine phải trả 500 tỷ USD từ lợi nhuận khoáng sản, nhưng điều này đã bị loại bỏ trong bản dự thảo mới nhất, được công bố vào ngày 24/2/2025. Thay vào đó, thỏa thuận tập trung vào việc tạo ra một quỹ chung để đầu tư vào nền kinh tế Ukraine, với mục tiêu thúc đẩy an ninh và thịnh vượng lâu dài.
Một chi tiết đáng chú ý là thỏa thuận không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu tài chính của Mỹ mà còn là cơ hội để Ukraine tiếp cận công nghệ và vốn đầu tư, như được đề cập trong báo cáo của BBC (What minerals does Ukraine have and what are they used for?). Ukraine sở hữu khoảng 5% nguồn nguyên liệu thô quan trọng toàn cầu, bao gồm graphite, titanium, và lithium, vốn có giá trị lớn trong ngành công nghiệp pin và hàng không.
Theo bài viết trên Financial Post (Ukraine agrees minerals deal with United States), các điều khoản ban đầu yêu cầu Ukraine đóng góp 50% doanh thu, lên đến 500 tỷ USD, đã bị loại bỏ, và thỏa thuận hiện tại chỉ là một "khung thỏa thuận", với các chi tiết cụ thể sẽ được hoàn thiện sau. Điều này cho thấy sự linh hoạt trong đàm phán, nhưng cũng đặt ra câu hỏi về quyền kiểm soát lâu dài của Mỹ, đặc biệt khi Mỹ giữ quyền quyết định theo luật của mình.
Trạng thái phê chuẩn và kế hoạch ký kết
Các quan chức Ukraine, bao gồm Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Kinh tế, và Bộ trưởng Ngoại giao, đã phê chuẩn thỏa thuận này, theo nguồn tin từ Kyiv Post (Ukraine Agrees to Mineral Deal With US). Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Zelensky vẫn cần sự phê chuẩn từ quốc hội Ukraine trong những ngày tới. Theo nguồn tin từ Bloomberg, được trích dẫn trong tin tức của người dùng, Nội các Bộ trưởng Ukraine sẽ đề xuất thời điểm ký kết vào ngày 26/2/2025, và Tổng thống Zelensky có thể đến Washington để dự lễ ký vào ngày 28/2/2025 hoặc những tuần tiếp theo. Các báo cáo gần đây, như từ ABC News (US, Ukraine agree to terms on mineral deal, Ukraine says), xác nhận rằng Zelensky dự kiến đến Washington vào thứ Sáu, ngày 28/2/2025, để ký thỏa thuận, phù hợp với thời gian hiện tại.
Những tranh cãi và thách thức
Thỏa thuận này không phải không có tranh cãi. Ban đầu, Ukraine từ chối ký vì yêu cầu 500 tỷ USD được xem là quá lớn và không đi kèm cam kết an ninh từ Mỹ, như được đề cập trong bài viết của CNN (Draft US-Ukraine rare earth minerals deal not one President Zelensky would accept, source says). Tổng thống Trump từng tuyên bố rằng Mỹ cần "thu hồi" tiền viện trợ, trong khi Ukraine nhấn mạnh rằng viện trợ không nên được xem là khoản vay. Các vấn đề còn mở, như quyền sở hữu chung và mức độ kiểm soát của Mỹ trong quỹ, sẽ được giải quyết trong các thỏa thuận tiếp theo, theo nguồn tin từ Financial Times.
Ngoài ra, việc thiếu cam kết an ninh cụ thể từ Mỹ là một điểm gây tranh cãi, với Ukraine ban đầu nhấn mạnh nhu cầu bảo vệ trước nguy cơ xâm lược từ Nga. Tuy nhiên, một điều khoản chung trong thỏa thuận cho rằng Mỹ sẽ hỗ trợ Ukraine đạt được hòa bình lâu dài, như được nêu trong báo cáo của POLITICO (Ukraine and US agree to minerals deal – POLITICO).
Triển vọng
Thỏa thuận khoáng sản này được xem là một bước tiến quan trọng trong quan hệ Ukraine-Mỹ, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi về quyền lợi lâu dài của Ukraine, đặc biệt khi Mỹ giữ quyền quyết định trong quỹ. Với việc ký kết có thể diễn ra vào cuối tuần này, quốc hội Ukraine sẽ đóng vai trò quyết định trong việc phê chuẩn, trong bối cảnh áp lực từ cả trong nước và quốc tế. Các báo cáo gần đây cho thấy cả hai bên đang nỗ lực hoàn thiện các chi tiết, với hy vọng tạo ra một khuôn khổ hợp tác bền vững, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, đặc biệt liên quan đến an ninh và quyền sở hữu.
Ông Trump xác nhận Tổng thống Ukraine đến Mỹ ký ‘thỏa thuận lớn’ về khoáng sản
Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến Nhà Trắng vào ngày 28/2 để ký một thỏa thuận “rất lớn” về đất hiếm và các khoáng sản khác.
Theo báo Guardian, Tổng thống Trump đã công bố thông tin trên với các phóng viên hôm 26/2, trước cuộc họp nội các đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông. Lãnh đạo Nhà Trắng nhấn mạnh, Mỹ sẽ “lấy lại” số tiền đã chi viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine thông qua việc ký kết thỏa thuận khoáng sản với Kiev.
Khi được hỏi về các đảm bảo cụ thể phía Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine như một phần của thỏa thuận, ông Trump đáp: "Tôi sẽ không đưa ra các đảm bảo an ninh quá mức. Chúng tôi sẽ để châu Âu thực hiện điều đó".
Tổng thống thứ 47 của Mỹ cũng gạt bỏ nguyện vọng gia nhập tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Ukraine, lặp lại quan điểm của Nga rằng điều đó là nguyên nhân châm ngòi nổ xung đột Moscow – Kiev.
Hiện giới chức Mỹ và Ukraine vẫn chưa công khai các chi tiết cụ thể của thỏa thuận. Tuy nhiên, ông Trump ban đầu yêu cầu Kiev bồi hoàn các khoản viện trợ trị giá tổng cộng 500 tỷ USD cho Kiev bằng cách trao cho Mỹ quyền tiếp cận các tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.
Hồi đầu tháng này, ông Zelensky đã chống lại áp lực từ Washington, bác bỏ một thỏa thuận cho phép hai bên thành lập một quỹ chung do Mỹ sở hữu 100% để nhận doanh thu từ việc khai thác đất hiếm, các khoáng sản quý khác cũng như dầu mỏ ở Ukraine. "Tôi sẽ không ký kết những gì khiến 10 thế hệ người Ukraine sẽ phải bồi hoàn", người đứng đầu Kiev phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 23/2.
Ông Zelensky ngày 26/2 tiết lộ thỏa thuận khoáng sản tiềm năng với Mỹ hiện mới ở dạng khung, "sơ bộ". Ông nói Washington vẫn chưa nhất trí về các bảo đảm an ninh cho Kiev. Tổng thống Ukraine lưu ý thêm, khi đến thăm Nhà Trắng vào ngày 28/2, ông sẽ hỏi thẳng ông Trump về việc Mỹ có tiếp tục trợ giúp đất nước ông trong cuộc xung đột với Nga hay không.