Ngày 21 tháng 2, chúng tôi đã có bài bình luận về cuộc khẩu chiến giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky, khi ông Trump gọi người đồng cấp Ukraine là "kẻ đầu hàng." Đúng ngày hôm đó, Tổng thống Mỹ cho biết ông hy vọng Ukraine sẽ sớm ký một thỏa thuận khoáng sản với Hoa Kỳ, như một phần trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Tại Phòng Bầu Dục, khi được hỏi về thỏa thuận này, ông Trump nói: "Chúng tôi đang thảo luận về một thỏa thuận mà chúng tôi hy vọng sẽ đạt được trong thời gian ngắn. Tôi nghĩ họ muốn điều đó, họ cảm thấy thoải mái với điều đó." Khi đề cập đến lệnh ngừng bắn tại Ukraine, ông Trump nhấn mạnh rằng ông tin Tổng thống Putin và Zelensky phải hợp tác với nhau. "Bạn biết điều gì không? Chúng tôi không muốn giết thêm hàng triệu người nữa. Đó là lý do tôi muốn thấy lệnh ngừng bắn. Tôi muốn có một thỏa thuận," ông nói.
Cùng ngày, Tổng thống Zelensky phát biểu qua video rằng nhóm Ukraine và Hoa Kỳ đang soạn thảo một thỏa thuận chính phủ. Ông khẳng định thỏa thuận này có tiềm năng củng cố mối quan hệ giữa hai nước, nhưng "các chi tiết phải được sắp xếp sao cho thỏa thuận có hiệu quả." Ông bày tỏ mong muốn có một kết quả công bằng để chấm dứt cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng quý giá của cả binh lính lẫn thường dân từ cả hai phía Nga và Ukraine.
Những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới đã thở phào nhẹ nhõm khi cuộc khẩu chiến giữa hai nhà lãnh đạo dường như lắng xuống. Tuy nhiên, câu hỏi lớn vẫn còn đó: Điều gì đã khiến tình hình thay đổi nhanh chóng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Sự căng thẳng leo thang vào ngày 17 tháng 2, khi Tổng thống Zelensky cáo buộc chính quyền mới của Mỹ đang cố gắng làm hài lòng Nga trong các cuộc đàm phán về Ukraine. Ông nói rằng Mỹ chỉ muốn đạt được một lệnh ngừng bắn nhanh chóng, chứ không phải là một chiến thắng thực sự. Những lời này đánh thẳng vào lòng tự trọng của Tổng thống Trump, người luôn khẳng định mình là người duy nhất có thể ép Tổng thống Putin ngồi vào bàn đàm phán và mang lại hòa bình cho Ukraine.
Ngày 18 tháng 2, Phái đoàn Mỹ-Nga gặp nhau tại Ả Rập Saudi để khởi động các cuộc đàm phán. Mặc dù nội dung chưa được tiết lộ, nhưng ông Zelensky đã bày tỏ sự không hài lòng, tuyên bố rằng Ukraine sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào nếu không có sự tham gia của cả Nga, Mỹ, và châu Âu.
Đến ngày 21 tháng 2, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, người đứng đầu phái đoàn Mỹ tham gia đàm phán, trả lời báo chí rằng mục tiêu chính là khôi phục các kênh liên lạc bình thường giữa Nga và Mỹ, vốn gần như bị cắt đứt hoàn toàn dưới thời chính quyền tiền nhiệm. Trong khi đó, ông Zelensky tiếp tục nghi ngại rằng Mỹ và Nga đang bắt tay bỏ qua lợi ích của Ukraine.
Căng thẳng tiếp tục gia tăng khi ông Trump lên tiếng chỉ trích tỷ lệ tín nhiệm của ông Zelensky, cho rằng cần tổ chức bầu cử ngay sau khi ngừng bắn. Đáp lại, ông Zelensky cáo buộc Tổng thống Mỹ đang sống trong "bong bóng thông tin giả" từ Nga. Ông cũng bác bỏ việc Mỹ đòi hỏi 500 tỷ USD khoáng sản từ Ukraine, gọi đây là "không phải đối thoại nghiêm túc."
Cuộc khẩu chiến này không chỉ làm xấu đi mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo mà còn cho thấy những thiếu sót trong kỹ năng ngoại giao của ông Zelensky. Dù ông được ca ngợi vì lòng dũng cảm khi ở lại Ukraine để chiến đấu với Nga, nhưng rõ ràng, việc công kích đối tác lớn nhất của mình – quốc gia đã hỗ trợ Ukraine nhiều nhất về vũ khí, tiền bạc và ngoại giao – là một sai lầm nghiêm trọng.
Vậy, liệu có cách nào để giải quyết mâu thuẫn này? Câu chuyện về "ngoại giao cây tre" của Việt Nam có thể là một gợi ý đáng suy ngẫm. Với sự linh hoạt, uyển chuyển nhưng kiên cường, Việt Nam đã duy trì quan hệ tốt đẹp với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ – hai cường quốc hàng đầu thế giới. Đây có lẽ là bài học quý giá mà Ukraine có thể tham khảo để tránh rơi vào cảnh "trâu bò đánh nhau, ruồi muỗi chết."
Dù khác biệt và mâu thuẫn vẫn còn đó, nhưng cả ông Trump và ông Zelensky đều chia sẻ mục tiêu chung: đem lại hòa bình, an ninh và thịnh vượng cho Ukraine. Liệu họ có thể gạt bỏ bất đồng để hợp tác, hay sẽ tiếp tục đẩy tình hình đi vào bế tắc? Thời gian sẽ trả lời.