Người Ukraine không thích khi các nhà lãnh đạo nước ngoài bảo họ phải làm gì - dù đó là Vladimir Putin hay Donald Trump. Hôm qua, Trump đổ lỗi cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vì đã “khởi xướng” cuộc chiến với Nga và yêu cầu Ukraine tổ chức bầu cử nếu muốn tham gia đàm phán hòa bình. Trump cũng bày tỏ sự thất vọng vì Zelensky chưa đạt được thỏa thuận với Nga và nói rằng tỷ lệ ủng hộ của Zelensky ở Ukraine chỉ là “4 phần trăm”.
Có thể Trump đang cố gắng gây áp lực để Ukraine đẩy nhanh tiến trình hòa bình, nhưng những bình luận của ông thực chất lại đang giúp Zelensky củng cố vị thế cho nhiệm kỳ tổng thống thứ hai. Dù tỷ lệ ủng hộ Zelensky đã giảm từ mức đỉnh hơn 90% vào tháng 3/2022 do mệt mỏi chiến tranh và những sai lầm trong nước, ông vẫn là một nhà lãnh đạo thời chiến được yêu mến. Theo Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, tỷ lệ ủng hộ Zelensky hiện ở mức 57%, trong khi tỷ lệ ủng hộ Trump chỉ khoảng 48%.
Những phát ngôn của Trump, vốn lặp lại luận điệu của Điện Kremlin, có khả năng sẽ giúp Zelensky tăng tỷ lệ ủng hộ. Các nhân vật đối lập Ukraine cũng đang đứng về phía Zelensky. Inna Sovsun, một nghị sĩ thuộc đảng tự do Golos, đã trực tiếp nhắc nhở Trump trên X rằng Ukraine sẽ không tổ chức bầu cử cho đến khi có một thỏa thuận hòa bình với các bảo đảm an ninh. Năm 2023, các lãnh đạo đảng phái Ukraine đã ký một tuyên bố cam kết tổ chức bầu cử sau sáu tháng kết thúc chiến tranh. Vi phạm cam kết này sẽ là sự phản bội cử tri, những người không muốn thấy các chính trị gia tranh cãi về bầu cử trong khi đất nước đang chiến đấu vì sự tồn vong.
Mâu thuẫn giữa Trump và Zelensky bắt nguồn từ năm 2019, khi Trump bị luận tội vì gây áp lực buộc Ukraine điều tra Joe Biden và con trai ông để đổi lấy viện trợ quân sự. Việc Zelensky từ chối ký thỏa thuận với Trump về tài nguyên đất hiếm của Ukraine, cùng với những chỉ trích công khai của ông về các cuộc đàm phán Mỹ-Nga ở Saudi Arabia, càng làm căng thẳng thêm mối quan hệ này.
Theo European Pravda, tuần trước tại Munich, nhóm của Trump được cho là đã đe dọa Zelensky để buộc ông ký một thỏa thuận trao cho Mỹ 50% tài nguyên đất hiếm, dầu khí, và doanh thu từ cảng và cơ sở hạ tầng của Ukraine. Zelensky được đưa ra tối hậu thư: ký ngay, hoặc sẽ không có thỏa thuận - và cũng không có cuộc gặp với J.D. Vance để bàn về điều khoản hòa bình cho Ukraine. Zelensky đã từ chối. Vance vẫn gặp ông.
Việc Zelensky không chịu nhượng bộ giải thích tại sao Trump muốn loại bỏ ông. Nhưng Trump đang bỏ qua một yếu tố quan trọng: người dân Ukraine. Sau tất cả những mất mát và đau thương, người Ukraine sẽ không bao giờ thay thế Zelensky bằng một bù nhìn thân Nga hay một nhà lãnh đạo sẵn sàng đánh đổi chủ quyền để đổi lấy hòa bình.
Thực tế, không nhà lãnh đạo Ukraine nào sẽ chấp nhận một thỏa thuận như Trump đề xuất. Đó chỉ là một hình thức bồi thường cho viện trợ trước đây, mà không có bất kỳ bảo đảm an ninh nào cho Ukraine. "Chúng tôi đã cho họ 350 tỷ USD... tiền đó đang đi đâu? Tôi không thấy bất kỳ báo cáo nào!" Trump nói tối qua. Nhưng chính phái viên Ukraine của ông, Keith Kellogg, đã bác bỏ những tuyên bố này, cho biết Mỹ đã chi 174 tỷ USD cho Ukraine và theo dõi từng đồng với các thanh tra tại chỗ.
Việc Zelensky từ chối giao nguồn lực Ukraine cho Trump được đông đảo người dân ủng hộ. Sự kiên quyết của ông trước áp lực từ Trump thậm chí khiến cử tri có thể bỏ qua những sai lầm trong nước cho đến khi chiến tranh kết thúc.
Ngay cả khi Trump và Nga ép Ukraine tổ chức bầu cử, họ cũng sẽ thất vọng với kết quả. Hàng chục nghìn người Ukraine sẽ bầu cho Zelensky: không phải vì họ nhất thiết thích ông, mà vì ông là nhà lãnh đạo thời chiến hợp pháp của họ, và chỉ họ mới có quyền quyết định khi nào thay thế ông.