Một cơn bão đang nổi lên trên bầu trời chính trị khi hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc bước vào vòng đấu mới trong cuộc chiến thương mại toàn cầu – nơi không còn chỗ cho sự thỏa hiệp. Washington siết chặt vòng vây bằng những đòn thuế quan mang tính hủy diệt, trong khi Bắc Kinh phản đòn dữ dội như một con rồng bị thương, gầm thét với hàng loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ. Nhưng đây không chỉ là cuộc chiến về những con số hay hợp đồng thương mại, mà còn là trận đấu về quyền lực, danh dự và tham vọng thống trị thế kỷ 21.
Ngay khi sắc lệnh thuế quan của Donald Trump có hiệu lực , mọi thứ lập tức xoay chuyển theo một hướng không ai có thể lường trước. Trung Quốc ra đòn phản công bằng cách hạn chế xuất khẩu các kim loại hiếm – vũ khí chiến lược có thể làm tê liệt ngành công nghệ Mỹ. Nhưng liệu nước cờ của Bắc Kinh có thực sự khiến Washington chùn bước? Trong bóng tối, Mỹ đã chuẩn bị hai "át chủ bài" – những bước đi đầy tính toán có thể khiến Trung Quốc thất bại ngay trên chính sân chơi của mình.
Liệu Trump có đủ khôn ngoan để duy trì lợi thế? Bắc Kinh có kế hoạch dự phòng nào để phá vỡ thế cờ này? Và quan trọng hơn, ai mới là kẻ cuối cùng mỉm cười trên chiến trường kinh tế toàn cầu? Hãy cùng chúng tôi bóc tách từng lớp bí ẩn của cuộc đối đầu nghẹt thở này.
THUẾ QUAN – ĐÒN TẤN CÔNG VÀ PHẢN CÔNG
Như đã đưa tin, mức thuế 10% do Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đã chính thức có hiệu lực vào ngày 4/2. Ngay sau đó, Bắc Kinh cũng đáp trả bằng việc áp thuế lên hàng hóa Mỹ. Cụ thể, Trung Quốc đánh thuế 15% lên một số mặt hàng than và khí đốt tự nhiên hóa lỏng, đồng thời áp mức 10% lên dầu thô, máy móc nông nghiệp, ô tô phân khối lớn và xe bán tải. Những biện pháp này có hiệu lực từ ngày 10/2.
Không dừng lại ở đó, Bắc Kinh còn mở rộng kiểm soát xuất khẩu đối với các kim loại hiếm như Vfram (Vonfram – tungsten) và các nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất pin lithium. Theo ước tính của chính phủ Mỹ, Trung Quốc chiếm hơn 80% sản lượng tinh quặng Vfram toàn cầu, tạo ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với chuỗi cung ứng công nghệ của Mỹ.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đưa một số công ty Mỹ, bao gồm PVH (công ty thời trang sở hữu các thương hiệu như Calvin Klein, Tommy Hilfiger) và Illumina (công ty công nghệ sinh học) vào danh sách thực thể "không đáng tin cậy". Đồng thời, Cục Quản lý Giám sát Thị trường Trung Quốc (SAMR – State Administration for Market Regulation) cũng mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google, cáo buộc công ty này có hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
ẢNH HƯỞNG LÊN HAI NỀN KINH TẾ
Cuộc chiến thuế quan này đã gây ra những tác động đáng kể đối với cả hai nền kinh tế.
Tác động đối với Mỹ:
- Ngành xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là nông sản (đậu nành, thịt lợn), xe hơi, và các sản phẩm công nghệ.
- Các tập đoàn công nghệ lớn như Apple, Intel, Google gặp khó khăn khi chuỗi cung ứng bị gián đoạn.
- Chi phí tăng cao, lợi nhuận giảm sút, người tiêu dùng chịu giá cả đắt đỏ hơn.
Tác động đối với Trung Quốc:
- Xuất khẩu sang Mỹ sụt giảm, đặc biệt là các mặt hàng nông sản, ô tô và công nghệ.
- Môi trường thương mại bất ổn khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài bị hạn chế.
- Tăng trưởng kinh tế chịu ảnh hưởng tiêu cực, khó đạt mục tiêu tăng trưởng cao.
Nhìn chung, cả hai bên đều chịu thiệt hại, nhưng Mỹ có thể chịu tổn thất nhiều hơn trong ngắn hạn. Tuy nhiên, xét về dài hạn, Mỹ có nền kinh tế linh hoạt hơn, hệ thống tài chính mạnh mẽ và khả năng chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác. Trong khi đó, Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu và sản xuất công nghiệp, khiến họ gặp nhiều thách thức hơn.
CHIÊU THỨC PHẢN CÔNG CỦA TRUMP
Nhận thấy nguy cơ từ việc Trung Quốc kiểm soát nguồn cung đất hiếm, Trump đã nhanh chóng triển khai hai nước đi quan trọng để vô hiệu hóa đòn tấn công của Bắc Kinh:
-
Lá bài Ukraine
- Vào ngày 3/2, Trump đề xuất tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine với điều kiện Ukraine phải cung cấp đất hiếm để bù đắp chi phí.
- Ukraine sở hữu nhiều mỏ khoáng sản đất hiếm, nhưng phần lớn nằm trong khu vực xung đột như Donbas và Luhansk. Nếu quân đội Nga rút lui, Mỹ sẽ có quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên này.
- Đồng thời, động thái này cũng giúp Mỹ củng cố vị thế chiến lược tại Đông Âu, gây áp lực lên Nga.
-
Lá bài Greenland
- Ngày 13/1, Thủ tướng Greenland tuyên bố muốn tăng cường quan hệ quốc phòng và khai thác khoáng sản với Mỹ.
- Greenland sở hữu những mỏ đất hiếm giàu tiềm năng, đặc biệt là mỏ Kvanefjeld, nơi chứa nhiều neodymium và praseodymium – hai nguyên tố quan trọng trong sản xuất nam châm vĩnh cửu cho xe điện và các thiết bị công nghệ cao.
- Nếu hợp tác thành công, Mỹ có thể tự chủ nguồn cung đất hiếm, không còn phụ thuộc vào Trung Quốc.
CHIẾN LƯỢC DÀI HẠN CỦA MỸ
Bằng cách mở rộng nguồn cung đất hiếm từ Ukraine và Greenland, Mỹ không chỉ đảm bảo an ninh kinh tế mà còn:
- Ngăn Trung Quốc sử dụng đất hiếm như một vũ khí chính trị và thương mại.
- Tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn trong ngành khai thác khoáng sản, giảm sự thống trị của Bắc Kinh.
- Đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tránh bị gián đoạn khi căng thẳng thương mại leo thang.
Dù Trung Quốc có thể tìm cách đối phó bằng việc mở rộng quan hệ thương mại với các quốc gia khác (như Liên minh Kinh tế Á-Âu hoặc các đối tác trong sáng kiến "Vành đai và Con đường"), nhưng nếu Mỹ thành công trong chiến lược này, Bắc Kinh sẽ mất đi một công cụ quan trọng để gây sức ép lên Washington.
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa có hồi kết. Mỹ đã tung ra những đòn đánh chiến lược để vô hiệu hóa mối đe dọa từ Bắc Kinh, nhưng liệu Trung Quốc có một nước cờ đáp trả nào khác? Hãy cùng chờ xem ai sẽ là người chiến thắng cuối cùng trong cuộc đối đầu kinh tế thế kỷ này!