Thế giới đang nín thở dõi theo những diễn biến quan trọng trong cuộc hòa đàm giữa Nga và Mỹ về xung đột Ukraine, khi ba cố vấn cấp cao của chính quyền Donald Trump, bao gồm Ngoại trưởng Marco Rubio, chuẩn bị gặp các quan chức Nga tại Saudi Arabia vào tuần tới. Cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 18 tháng 2, đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 2022 hai phái đoàn ngồi lại với nhau để thảo luận về giải pháp chấm dứt chiến tranh. Động thái này diễn ra chỉ một tuần sau cuộc điện đàm lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin, nơi cả hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh rằng đối thoại sẽ là con đường duy nhất hướng tới hòa bình. Cuộc gặp gỡ này được xem là bước ngoặt quan trọng, có thể mở ra cánh cửa cho một giải pháp dài hạn nhằm chấm dứt xung đột kéo dài.
Theo nguồn tin từ New York Times, đây không chỉ là một cuộc gặp thông thường mà còn là cơ hội lớn để khám phá ý định thực sự của Moscow. Các nhà phân tích quốc tế đang theo dõi sát sao những động thái của Nga, vì họ cho rằng kết quả của cuộc họp này sẽ ảnh hưởng lớn đến cục diện chính trị toàn cầu. Tuy nhiên, sự kiện này đã vấp phải nhiều chỉ trích từ phía Ukraine, khi Tổng thống Zelensky kiên quyết khẳng định rằng Ukraine phải có mặt trong mọi cuộc đàm phán liên quan đến tương lai đất nước. Ông cảnh báo rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được mà không có sự đảm bảo an ninh mạnh mẽ hay điều khoản khả thi cho hòa bình lâu dài đều sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng cho khu vực. Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine không thể là một bên thụ động trong các cuộc đàm phán, và bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia.
Trong khi đó, châu Âu cũng đứng trước một cơn bão ngoại giao đầy lo lắng. Các quốc gia thành viên NATO đang đối mặt với áp lực tăng cường chi tiêu quốc phòng, trong khi mối quan hệ phụ thuộc vào Mỹ ngày càng trở nên mong manh. Tại Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Munich, Phó Tổng thống Mỹ thẳng thắn chỉ trích châu Âu vì sự thiếu tự chủ trong vấn đề quốc phòng, khiến nhiều đồng minh cảm thấy khó chịu nhưng buộc phải thừa nhận rằng Washington có lý. Các nhà lãnh đạo châu Âu đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc cân bằng giữa việc duy trì liên minh với Mỹ và tăng cường khả năng tự chủ về quốc phòng. Nhiều quốc gia đã bắt đầu tăng ngân sách quốc phòng, nhưng vẫn còn nhiều tranh cãi về cách thức và mức độ hợp tác trong khuôn khổ NATO.
Những tuyên bố mạnh mẽ từ Tổng thống Trump về việc chấm dứt chiến tranh Ukraine "chỉ trong một ngày" đã làm dấy lên hy vọng lẫn hoài nghi. Mặc dù vậy, lộ trình cụ thể vẫn chưa được công bố, và các quan chức châu Âu lo ngại họ có thể bị gạt ra khỏi tiến trình này. Phát biểu gần đây, đặc phái viên Mỹ về Ukraine và Nga, Trung tướng Kate Kog, thậm chí xác nhận rằng đại diện châu Âu sẽ không có ghế tại bàn đàm phán chính thức, mặc dù lợi ích của họ được cam kết sẽ được bảo vệ. Điều này khiến nhiều quốc gia châu Âu cảm thấy bị bỏ rơi và lo ngại về vai trò của họ trong việc định hình tương lai của khu vực.
Tình hình càng phức tạp hơn khi Mỹ dường như loại trừ khả năng Ukraine gia nhập NATO, đồng thời bác bỏ kế hoạch triển khai quân đội Mỹ để giám sát lệnh ngừng bắn. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: liệu châu Âu có thể tự mình gánh vác trách nhiệm đảm bảo hòa bình? Thủ tướng Anh và các lãnh đạo châu Âu khác sẽ nhóm họp tại Paris vào thứ Hai để tìm kiếm giải pháp thay thế. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi sự đóng góp của Ả Rập Saudi nhằm thúc đẩy một nền hòa bình vững chắc và lâu dài, với châu Âu ở vị trí trung tâm. Macron nhấn mạnh rằng châu Âu cần phải đóng vai trò chủ động hơn trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh quan hệ với Mỹ đang có nhiều thay đổi.
Dù vậy, bầu không khí hiện tại vẫn đầy căng thẳng và mơ hồ. Một số quan chức Ukraine mô tả hội nghị thượng đỉnh vừa qua như "khoảnh khắc Mỹ ném Ukraine xuống gầm xe bus," ám chỉ việc Washington có thể ưu tiên thỏa thuận với Nga hơn lợi ích của Kiev. Trước tình hình đó, Tổng thống Zelensky tuyên bố ông sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào nếu Ukraine không được tham gia trực tiếp. Những động thái này không chỉ định hình tương lai của Ukraine mà còn thử thách mối quan hệ quốc tế vốn đã mong manh trong thời kỳ bất ổn hiện nay. Các nhà quan sát quốc tế đang theo dõi sát sao diễn biến của cuộc họp sắp tới, vì họ cho rằng kết quả của nó sẽ có tác động lâu dài đến cục diện chính trị toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng giữa các cường quốc đang gia tăng.