Kế Hoạch “Tiếp Quản” Gaza Và Tái Thiết Khu Vực
Vào ngày 6 tháng 2, Trump đã gợi ý rằng Hoa Kỳ nên tiếp quản Gaza và lãnh đạo công cuộc tái thiết sau cuộc chiến đang diễn ra với Hamas. Theo đề xuất, gần 2 triệu cư dân của Gaza sẽ được “di dời vĩnh viễn” theo một kế hoạch tái định cư sang các quốc gia như Jordan và Ai Cập. Ngày 7 tháng 2, ông tiếp tục tuyên bố rằng Israel sẽ bàn giao quyền kiểm soát Gaza cho Hoa Kỳ sau khi các cuộc giao tranh kết thúc.
Theo đó, đề xuất này không chỉ nhằm mục đích giảm bớt “gánh nặng” an ninh của Israel – vốn từ lâu phải đối mặt với các cuộc tấn công tên lửa từ Gaza – mà còn nhằm chấm dứt tình trạng Gaza trở thành căn cứ của Hamas, qua đó góp phần ổn định tình hình khu vực. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc Hoa Kỳ can thiệp vào lãnh thổ của Palestine mà không có sự đồng thuận của chính quyền Palestine sẽ vi phạm chủ quyền quốc gia và gây phản ứng dữ dội từ cộng đồng quốc tế.
Chiến Lược “Cờ Vua” Trong Giải Quyết Bất Ổn Trung Đông
Trump không ngần ngại sử dụng hình ảnh bàn cờ vua để diễn giải chiến lược của mình. Theo đó:
- Quân Vua: Đại diện cho các cường quốc và liên minh như Israel, Iran, Ả Rập Saudi, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ.
- Quân Hậu (Queen): Biểu trưng cho các liên minh chính trị – quân sự mạnh, ví dụ như liên minh Israel – Mỹ hoặc các tổ chức khu vực như Arab League.
- Quân Tốt (Pawns): Các quốc gia nhỏ hơn như Jordan, Li-banh, Yemen, Syria hay Palestine, dễ bị tác động và “đẩy lùi” bởi các cường quốc.
- Quân Tượng, Mã và Xe: Tượng trưng cho các nhóm vũ trang phi nhà nước (như Hamas, Hezbollah) và các lực lượng quân sự lớn (ví dụ như Quân đội Israel, Quân đội Mỹ hay NATO).
Trump cho rằng thông qua các chiến thuật quen thuộc trong cờ vua – như “chiến thuật phong tỏa” (containment: hạn chế đối phương di chuyển tự do), “chiến thuật bẫy” (baiting: tạo áp lực khiến đối thủ buộc phải nhượng bộ) hay “đổi quân” (exchange: tái cấu trúc liên minh nhằm củng cố thế mạnh lâu dài) – Hoa Kỳ có thể làm suy yếu các đối thủ như Iran và các lực lượng cực đoan, từ đó đảm bảo an ninh cho Israel và tái cấu trúc lại cục diện chính trị tại Trung Đông.
Những Sáng Kiến Nội Bộ: Từ Việc “Chấm Dứt DEI” Đến Thanh Trừng CIA
Song song với các bước đi “ngoại giao chiến lược”, Trump cũng tung ra những “cứu đòn” nội bộ nhằm củng cố sức mạnh quốc gia. Ông cho rằng, để Hoa Kỳ có thể “khẳng định quyền lực” trên trường quốc tế, cần phải xây dựng một nội bộ mạnh mẽ và không bị phân tâm bởi các yếu tố bên ngoài.
- Vấn đề DEI: Trump đề xuất “chấm dứt văn hóa DEI” (DEI – Diversity, Equity, and Inclusion: chính sách đa dạng, bình đẳng và hòa nhập) trong quân đội. Theo ông, mặc dù DEI nhằm xây dựng lực lượng quân sự đại diện cho mọi tầng lớp xã hội, nhưng thực tế lại có nguy cơ làm giảm tiêu chuẩn tuyển chọn, gây căng thẳng nội bộ và làm suy yếu hiệu quả chiến đấu của quân đội Mỹ.
- Thanh Trừng CIA: Trump cũng đã chỉ trích mạnh mẽ CIA (Central Intelligence Agency – Cơ quan Tình báo Trung ương) và cho rằng cơ quan này đã gây lãng phí nguồn lực. Ông được cho là sẽ tiến hành các biện pháp “điều chỉnh” hoặc loại bỏ những nhân sự không phù hợp, nhằm tăng cường quyền kiểm soát trực tiếp của Tổng thống đối với các quyết định an ninh quốc gia.
Hướng Tới Một Trật Tự Mới Trong Chính Trị Toàn Cầu
Trong bối cảnh các mối quan hệ chiến lược tại Trung Đông và các liên minh quốc tế đang có nhiều biến động, đề xuất tiếp quản Gaza của Trump không chỉ nhằm giảm bớt gánh nặng cho Israel mà còn là bước đi để Hoa Kỳ khẳng định vị thế “độc tôn” trên trường quốc tế. Theo Trump, bằng cách giảm phụ thuộc vào các liên minh truyền thống (như NATO hay Liên Hợp Quốc) và thay vào đó thúc đẩy các thỏa thuận đôi bên cùng có lợi với các quốc gia lớn như Nga hay Trung Quốc, Hoa Kỳ sẽ tạo dựng được nền tảng vững chắc cho sức mạnh quốc gia.
Tuy nhiên, bên cạnh những lời hứa về sự ổn định và an ninh khu vực, kế hoạch này cũng đặt ra không ít thách thức lớn về pháp lý, chính trị và nhân đạo. Các đối tác trong khu vực và cộng đồng quốc tế đang theo dõi chặt chẽ từng bước đi của “Trump 2.0” – một phiên bản chính sách có vẻ quyết liệt và hướng tới việc tái cấu trúc cục diện toàn cầu theo quan điểm “ưu tiên lợi ích quốc gia” của ông.
Dù là một nước cờ chiến lược hay một canh bạc nguy hiểm, những sáng kiến của Trump – từ việc tiếp quản Gaza, tái cấu trúc liên minh khu vực cho đến các cải cách nội bộ trong quân đội và cơ quan tình báo – đều nhằm mục tiêu đặt Hoa Kỳ vào vị trí chủ đạo trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Liệu những động thái này có thể tạo ra một trật tự mới hay chỉ là những bước đi mạo hiểm gây chia rẽ? Câu trả lời đang dần được vén màn khi thế giới tiếp tục chứng kiến diễn biến tại Trung Đông và trong nội bộ chính trị Mỹ.
