Mỹ vừa đưa ra tối hậu thư cho Ukraine ngay trước thềm các cuộc đàm phán quan trọng với Nga, làm dấy lên những căng thẳng ngoại giao chưa từng có. Trong một động thái gây chú ý, Tòa Bạch Ốc đã mời hai nhà lãnh đạo chủ chốt của châu Âu đến Washington để thảo luận về vấn đề thuế, trong khi kế hoạch cắt giảm nhân sự quy mô lớn dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng đang được triển khai, với dự kiến sa thải 6.700 nhân viên.
Theo nguồn tin từ lực lượng an ninh quốc gia Mỹ, Washington đã yêu cầu Ukraine ngừng công kích Tổng thống Trump và ký một thỏa thuận trị giá 500 tỷ USD liên quan đến quyền khai thác khoáng sản của nước này. Nếu không tuân thủ, hành động của Ukraine sẽ bị coi là "không thể chấp nhận được." Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ nhấn mạnh rằng Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, cần hạ giọng chỉ trích và xem xét kỹ lưỡng thỏa thuận mà Mỹ đề xuất. Thỏa thuận này bao gồm dầu mỏ và khí đốt, những tài nguyên chiến lược quan trọng.
Tuy nhiên, phản ứng từ phía Ukraine không mấy tích cực. Zelenskyy cáo buộc Trump đang sống trong "bong bóng thông tin sai lệch" do Nga dựng nên, đồng thời khẳng định ông muốn đội ngũ chính quyền Trump minh bạch hơn trong cách tiếp cận. Những căng thẳng giữa hai bên càng leo thang khi đặc phái viên của Trump tại Ukraine, K. Kell, hủy bỏ một cuộc họp báo tại Kiev. Dù sau đó hai bên có cuộc thảo luận về tình hình chiến trường, trao trả tù binh và đảm bảo an ninh, mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Ukraine dường như đang lung lay nghiêm trọng.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán Mỹ-Nga diễn ra tại thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê Út đã loại trừ hoàn toàn đại diện của Ukraine, làm dấy lên nghi ngờ rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được với Moscow đều khó có thể bền vững. Phó Tổng thống Mỹ tuyên bố rằng tiến trình hòa bình ở châu Âu đang bước vào giai đoạn quyết định, nhưng dấu hiệu rõ ràng hơn cho thấy chính quyền Trump đang dần tách rời khỏi Ukraine trên mặt trận ngoại giao. Động thái này được củng cố khi Mỹ từ chối đồng bảo trợ một nghị quyết của Liên Hợp Quốc đánh dấu 3 năm kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Không dừng lại ở đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ tiết lộ rằng Tòa Bạch Ốc có thể cân nhắc nới lỏng hoặc tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Nga, tùy thuộc vào mức độ hợp tác của Moscow. Trong chuyến thăm Kiev gần đây, ông đã thảo luận về thỏa thuận khoáng sản và gọi đây là "sự đền bù" cho khoản viện trợ quân sự trước đây của Mỹ. Tuy nhiên, Zelenskyy phản bác rằng viện trợ của Mỹ dưới thời Biden chỉ đạt 69,2 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với con số mà Washington công bố.
Căng thẳng xuyên Đại Tây Dương ngày càng gia tăng khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer chuẩn bị đến Washington vào tuần tới. Đây được xem là cơ hội cuối cùng để châu Âu có tiếng nói trong bàn đàm phán giữa Mỹ và Nga. Macron kêu gọi các đồng minh châu Âu đoàn kết và đảm bảo rằng quyền lợi của Ukraine và an ninh khu vực phải được tính đến trong mọi thỏa thuận chấm dứt xung đột.
Song song đó, nội bộ châu Âu vẫn chia rẽ sâu sắc về việc có nên triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình đến Ukraine hay không. Trong khi Trump thúc giục các thành viên NATO tăng cường chi tiêu quốc phòng, Macron khẳng định châu Âu cần tự chủ hơn về an ninh.
Về phần Mỹ, kế hoạch cắt giảm nhân sự quy mô lớn đang được đẩy mạnh, với mục tiêu thu hẹp bộ máy chính phủ. Hàng loạt nhân viên thuộc Sở Thuế Vụ (IRS) nằm trong danh sách sa thải, nhắm đến những người được tuyển dụng dưới thời Biden nhằm giảm bớt nỗ lực đánh thuế người giàu. Chiến dịch này nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các đảng viên Cộng hòa, nhưng cũng vấp phải chỉ trích từ phe Dân chủ, cho rằng Trump đang vượt quá thẩm quyền hiến pháp và gây tổn hại đến các chương trình phúc lợi quan trọng.
Những diễn biến trên đã vẽ nên bức tranh đầy kịch tính về cục diện chính trị quốc tế hiện tại, nơi mỗi quyết định đều có thể định hình tương lai của hòa bình và an ninh toàn cầu.