Việt Nam lại sắp có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với một quốc gia rất đông dân. Hiện tại, Việt Nam đang thu hút sự chú ý của nhiều quốc gia Đông Nam Á, khi họ mong muốn nâng cấp quan hệ với Việt Nam và thậm chí phải xếp hàng chờ đợi. Ai cũng muốn trở thành "bạn lớn" của Việt Nam, một điều khá bất ngờ và mới lạ. Chính vì vậy, Việt Nam cần sắp xếp ưu tiên cho những quốc gia nhiệt tình nhất, trong đó nổi bật là Philippines và Indonesia. Cả hai quốc gia này đều là những khách hàng lớn mua gạo từ Việt Nam, nhưng Indonesia được ưu tiên trước.
Điều này không quá bất ngờ khi xét đến việc Indonesia có dân số đông hơn và nền kinh tế mạnh hơn Việt Nam. Quân sự của Indonesia cũng không thua kém Việt Nam. Một yếu tố quan trọng nữa là giữa Indonesia và Việt Nam không có tranh chấp biển đảo như Việt Nam và Philippines. Mới đây, tổng thống Indonesia, ông Subianto, đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với lãnh đạo Việt Nam, đưa Indonesia trở thành quốc gia ASEAN đầu tiên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam.
Tổng thống Indonesia đã bày tỏ sự phấn khởi khi khẳng định rằng Việt Nam là một người bạn tuyệt vời, và Indonesia cam kết tăng cường hơn nữa sự hợp tác giữa hai quốc gia. Theo kế hoạch, sau khi Việt Nam có chủ tịch nước mới, dự kiến vào tháng 10, Việt Nam sẽ lần lượt nâng cấp quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á khác, bao gồm Philippines, Singapore, và Thái Lan. Tuy nhiên, Thái Lan có vẻ không "máu lửa" bằng hai quốc gia kia, nên có thể đợi sau.
Trong bối cảnh ASEAN trở nên yếu và lỏng lẻo, dường như đã bị Trung Quốc thao túng. Việt Nam đã chọn phương án ưu tiên quan hệ song phương với từng quốc gia ASEAN. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế mà còn có ý nghĩa quan trọng về địa chính trị. Indonesia và Philippines là hai quốc gia có lập trường cứng rắn với Trung Quốc, phù hợp với đường lối của Việt Nam.
Indonesia, dù không có tranh chấp lớn với Trung Quốc như Philippines, nhưng vẫn rất cứng rắn trong cách đối phó với Bắc Kinh. Trong những năm gần đây, Indonesia đã đầu tư mạnh vào quốc phòng, mua máy bay và tàu chiến nhằm răn đe Trung Quốc, đặc biệt là trong việc bảo vệ ngư trường của mình. Trung Quốc thường xuyên xâm phạm ngư trường của Indonesia, nhưng nước này không ngần ngại đối đầu và không muốn đàm phán với Trung Quốc khi các tàu của họ xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia.
Sự cảnh giác của Indonesia với Trung Quốc còn xuất phát từ lịch sử chính trị của nước này. Đảng Cộng sản Indonesia từng được Trung Quốc tài trợ, và suýt nắm quyền lực vào những năm 1965. Tuy nhiên, cuộc thanh trừng chống cộng sản đã diễn ra sau đó, khiến gần một triệu đảng viên cộng sản Indonesia bị giết hại. Trong số đó, khoảng vài chục nghìn người là người Indonesia gốc Hoa. Kể từ đó, chính quyền Indonesia đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế, bao gồm việc cấm dạy tiếng Trung và tổ chức lễ hội của người Hoa.
Chính vì lý do lịch sử này mà chính phủ Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ với Indonesia. Mới đây, vào ngày 14 tháng 9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp gỡ với Tổng thống Indonesia, ông Subianto. Hiện nay, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đã đạt 14 tỷ USD vào năm 2023, và mục tiêu là sẽ tăng lên 18 tỷ USD vào năm 2028. Indonesia hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam.
Điểm đáng chú ý là mặc dù VinFast của Việt Nam gặp nhiều tranh cãi tại trong nước, nhưng lãnh đạo Indonesia lại rất hứng thú với việc ông Phạm Nhật Vượng đầu tư 1,2 tỷ USD vào thị trường này. Trong kế hoạch ban đầu, VinFast sẽ đầu tư 200 triệu USD để mở một cơ sở sản xuất xe điện tại Indonesia với công suất 30.000 xe mỗi năm. Các mẫu xe dự kiến sẽ được giao vào năm 2025.
Indonesia, với dân số 270 triệu người và là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, hiện có rất ít xe điện, chủ yếu do giá xăng dầu rẻ. Đây có thể là lợi thế mà VinFast cần tính toán trong chiến lược thâm nhập thị trường. Tuy nhiên, Indonesia có sức mua gấp ba lần Việt Nam, và nền chính trị của họ ngày càng được hoàn thiện. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Cuối cùng, điều đáng chú ý là khi Indonesia tổ chức bầu cử, tinh thần dân chủ rất sôi động. Người dân quan tâm đến kết quả, tạo nên một không khí bầu cử hào hứng, điều mà Việt Nam có thể học hỏi.