Dù Campuchia liên tục phủ nhận việc biến căn cứ Ream thành một căn cứ quân sự cho Trung Quốc, nhưng các báo cáo và hình ảnh mới nhất đang làm dấy lên nghi ngờ có cơ sở về điều này. Khả năng các tàu chiến lớn, thậm chí cả hàng không mẫu hạm của Trung Quốc, đóng quân gần Việt Nam, đã đặt ra câu hỏi về việc liệu áp lực lên Biển Đông có gia tăng hay không.
Một báo cáo mới đây tiết lộ rằng Trung Quốc đang bàn giao hai tàu chiến cho Campuchia cùng với cơ sở quân sự tại Căn cứ Hải quân Ream do Bắc Kinh xây dựng. Điều này làm dấy lên nghi vấn rằng căn cứ này có thể sẽ được Hải quân Trung Quốc sử dụng.
Theo thông tin độc quyền từ RFA, Trung Quốc dự kiến sẽ cho phép hải quân Campuchia tiếp cận hai tàu chiến, một cầu cảng sâu đủ để tiếp nhận hàng không mẫu hạm, cùng các cơ sở khác do họ xây dựng tại căn cứ ven biển này. Khoảng 100 nhân viên hải quân Trung Quốc đã “làm việc ngày đêm” tại một phần của căn cứ hải quân Ream ở Vịnh Thái Lan để chuẩn bị cho việc bàn giao, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 9.
Mặc dù nhân viên người Campuchia vẫn chưa được phép tiếp cận căn cứ, nhưng các cơ sở do Trung Quốc xây dựng và tài trợ hoàn toàn sẽ sớm được chuyển giao cho Campuchia. Tuy nhiên, những thông tin này vẫn chưa được xác minh độc lập.
Hồi tháng 2, EurAsian Times đã đưa tin về tiến độ xây dựng tại căn cứ này, dựa trên hình ảnh vệ tinh do Tom Shugart, cựu sĩ quan tàu ngầm và nhà phân tích quốc phòng của Hải quân Hoa Kỳ, thu thập và phân tích. Đến tháng 1/2024, nhiều công trình đã được dựng lên ở phía bắc căn cứ, cùng với các đường phố và nền móng mới. Sự hiện diện của các thùng nhiên liệu lớn cũng gợi ý rằng căn cứ này có thể sẽ được sử dụng bởi các tàu Trung Quốc trong tương lai.
Một báo cáo khác cho thấy việc xây dựng một cầu cảng có thể tiếp nhận hàng không mẫu hạm đang dần hoàn thành, khẳng định được hỗ trợ bởi hình ảnh từ BlackSky, một công ty hình ảnh thương mại của Hoa Kỳ. Các bức ảnh chụp căn cứ Ream vào tháng 7/2023 cho thấy một cầu cảng gần hoàn tất, có kích thước và hình dáng giống với những cầu cảng mà Trung Quốc sử dụng tại căn cứ của họ ở Djibouti. Điều này làm tăng thêm tính thuyết phục cho báo cáo của RFA.
Cầu cảng có kích thước đủ lớn để đón hàng không mẫu hạm và các cơ sở sửa chữa tàu tại căn cứ Ream sẽ giúp Hải quân Trung Quốc mở rộng sự hiện diện tại Vịnh Bengal và ảnh hưởng đến cán cân quyền lực trong khu vực.
Một số nhà phân tích cho rằng, Trung Quốc và Campuchia có thể đã đạt được thỏa thuận cho phép Hải quân Trung Quốc tiếp cận ưu tiên căn cứ mới, đổi lại bằng việc cung cấp tàu chiến và cơ sở hạ tầng quân sự. Nếu điều này là đúng, các tàu chiến và hàng không mẫu hạm của Trung Quốc có thể sẽ cập bến Campuchia trong tương lai.
Trong chuyến thăm căn cứ, một phóng viên của RFA đã phát hiện hai tàu chiến của hải quân Trung Quốc đang neo đậu tại cầu cảng mới, gần khu vực xây dựng. Phóng viên cũng ghi nhận sự hiện diện của các tòa nhà mới, xe tải, và cần cẩu được sử dụng cho các hoạt động xây dựng.
EurAsian Times nhận định rằng các tàu chiến này đã neo đậu tại Campuchia trong nhiều tuần. Trước đó, tàu chiến Trung Quốc đã xuất hiện tại căn cứ này lần đầu vào đầu tháng 12 năm ngoái. Hình ảnh vệ tinh từ tháng 4 cho thấy các tàu Trung Quốc đã neo đậu tại căn cứ này trong suốt năm tháng trước đó, gây lo ngại về sự hiện diện quân sự thường trực của Trung Quốc.
Theo RFA, hai tàu chiến được cho là tàu hộ tống tên lửa Type 056A của Hải quân Trung Quốc với số hiệu 630 và 631 sẽ được bàn giao cho Hải quân Campuchia. Sau khi hai tàu cùng loại cập bến Ream vào tháng 12, Trung Quốc đã đào tạo cho nhân viên hải quân Campuchia cách vận hành các tàu này.
Sức mạnh quân sự ngày càng gia tăng của Trung Quốc tại Campuchia đã tạo ra mối lo ngại lớn, đặc biệt là đối với Hoa Kỳ. Trong khi Washington lo ngại rằng căn cứ Ream có thể trở thành căn cứ quân sự nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc tại Ấn Độ - Thái Bình Dương, Campuchia vẫn phủ nhận việc cấp quyền truy cập cho quân đội Trung Quốc, dù hợp tác giữa hai nước đã âm thầm gia tăng.
Căn cứ Ream, nằm gần cửa Vịnh Thái Lan, từ lâu đã được Hải quân Campuchia sử dụng như một cửa ngõ vào Biển Đông và các khu vực khác, làm dấy lên lo ngại rằng căn cứ này có thể trở thành tiền đồn của Hải quân Trung Quốc với sự giúp đỡ từ Bắc Kinh.
Các tuyến đường hàng hải tại Eo biển Malacca có thể trở thành điểm nghẽn chính trong trường hợp xảy ra xung đột giữa Hoa Kỳ và các đồng minh khu vực. Việc tiếp cận Căn cứ Hải quân Ream sẽ mở rộng khả năng triển khai hải quân của Bắc Kinh trong khu vực này và xa hơn, tạo điều kiện cho Hải quân Trung Quốc hoạt động tại vùng biển xa.
Chính phủ Hoa Kỳ đã nhiều lần cảnh báo về việc căn cứ hải quân Ream có thể đang được bí mật chuyển đổi thành căn cứ quân sự nước ngoài thứ hai của Trung Quốc, sau Djibouti. Trung Quốc và Campuchia có chung lịch sử hợp tác quân sự lâu đời, gần đây được minh chứng qua các cuộc tập trận quân sự toàn diện.
Campuchia khẳng định rằng các kế hoạch mới nhất tại hoặc gần căn cứ Ream không gì khác hơn là việc một quốc gia có chủ quyền tăng cường năng lực quân sự của mình. Dù vậy, Hoa Kỳ và các quốc gia lân cận Biển Đông vẫn theo dõi chặt chẽ những diễn biến này.