.jpg)
Trung Quốc đã sử dụng chiến lược kiểm soát đất hiếm như một công cụ quyền lực mềm. Với việc kiểm soát 70% sản lượng và chiếm tỷ trọng lớn trong công suất chế biến toàn cầu, Trung Quốc đã tận dụng vị trí thống trị này để gây áp lực địa chính trị. Trong năm 2010, nước này đã cắt giảm xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản giữa bối cảnh tranh chấp lãnh thổ, cho thấy khả năng sử dụng tài nguyên này như một công cụ chính trị.
Trung Quốc đã đầu tư vào các dự án khai thác đất hiếm trên khắp thế giới, bao gồm Myanmar và Greenland, nhằm đảm bảo nguồn cung và tăng cường sự phụ thuộc kinh tế. Đầu tư này giúp Trung Quốc tạo ra các liên kết kinh tế có thể chuyển thành ảnh hưởng chính trị, gắn kết các nước đối tác với lợi ích của mình. Chính sách công nghệ và công nghiệp của Trung Quốc cũng thúc đẩy nghiên cứu và phát triển để cải tiến công nghệ khai thác và chế biến đất hiếm, làm tăng cường năng lực và vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang phải đối mặt với thách thức mới. Một phát hiện gần đây về trữ lượng đất hiếm ở Na Uy có thể làm lung lay sự thống trị của Trung Quốc trên thị trường toàn cầu. Tổ chức Đất hiếm Na Uy đã công bố một tài sản đất hiếm lớn nhất châu Âu, có khả năng cung cấp nguồn cung an toàn cho châu lục này. Hiện tại, Trung Quốc sản xuất khoảng 70% và xử lý 90% đất hiếm toàn cầu, chiếm 98% lượng hàng nhập khẩu của Liên minh châu Âu và 80% của Mỹ.
Phát hiện này có thể giảm sự phụ thuộc của các quốc gia vào đất hiếm của Trung Quốc, đa dạng hóa nguồn cung toàn cầu và ổn định giá cả. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho các ngành công nghiệp phụ thuộc vào đất hiếm và giảm bớt đòn bẩy kinh tế của Trung Quốc. Về mặt địa chính trị, Na Uy, một thành viên NATO, có thể tăng cường các liên minh với châu Âu và Hoa Kỳ, chuyển quyền lực chính trị từ Trung Quốc sang phương Tây và thúc đẩy mối quan hệ kinh tế và chiến lược chặt chẽ hơn.
Phát hiện đất hiếm ở Na Uy cũng có thể thúc đẩy các quy định môi trường mới, buộc Trung Quốc phải cải thiện các hoạt động khai thác để duy trì tính cạnh tranh. Việc này có thể tạo ra cơ hội kinh tế quan trọng cho Na Uy và các ngành công nghiệp châu Âu, tăng cường đầu tư và tăng trưởng kinh tế trong khu vực. Các ngành công nghiệp như điện tử, năng lượng tái tạo và quốc phòng có thể được hưởng lợi từ nguồn cung cấp nguyên tố đất hiếm ổn định và đa dạng, tăng cường an ninh chuỗi cung ứng và thúc đẩy đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Mỹ và Tây Tạng: Một Đòn Kinh Tế Chiến Lược
Ngày 12/6, tờ South China Morning Post của Trung Quốc đăng tải thông tin về việc các nhà lập pháp Hoa Kỳ thông qua Dự luật Chính sách Tây Tạng, đặt câu hỏi về yêu sách của Trung Quốc đối với khu vực này. Dự luật, được trình lên Tổng thống Joe Biden, nhằm chống lại luận điệu của Bắc Kinh về việc kiểm soát Tây Tạng và thúc đẩy đối thoại giữa chính phủ Trung Quốc và Đức Đạt Lai Lạt Ma. Hạ viện đã bỏ phiếu 391 phiếu thuận, 26 phiếu chống vào ngày 13/6 để phê chuẩn Đạo luật tranh chấp Tây Tạng - Trung Quốc, nhấn mạnh rằng tranh chấp về tình trạng của Tây Tạng chưa được giải quyết.
Đạo luật này yêu cầu Chính phủ Hoa Kỳ hỗ trợ những nỗ lực của Đức Đạt Lai Lạt Ma và chính quyền Trung ương Tây Tạng nhằm đạt được quyền tự trị thực sự cho Tây Tạng thông qua đàm phán với Chính phủ Trung Quốc. Ngoài ra, luật còn áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc vi phạm nhân quyền ở Tây Tạng và yêu cầu báo cáo hàng năm về tình hình ở khu vực này.
Việc thông qua đạo luật này thể hiện nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm tăng áp lực quốc tế đối với Trung Quốc liên quan đến các chính sách của nước này ở Tây Tạng, đồng thời có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa hai nước. Đạo luật cũng có thể thu hút sự chú ý toàn cầu, khuyến khích những nỗ lực lập pháp tương tự ở các quốc gia khác, và thúc đẩy quyền tự trị của Tây Tạng, tạo nên một thách thức đáng kể đối với Bắc Kinh.
Kết Luận
Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức lớn về kiểm soát thị trường đất hiếm và quyền kiểm soát Tây Tạng. Phát hiện đất hiếm ở Na Uy có thể làm thay đổi cán cân quyền lực, giảm sự phụ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc, và tăng cường quan hệ kinh tế và chính trị giữa các quốc gia phương Tây. Cùng lúc đó, sự can thiệp của Hoa Kỳ vào vấn đề Tây Tạng có thể tạo ra áp lực đáng kể lên Bắc Kinh, thách thức quyền kiểm soát và ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Những diễn biến này đánh dấu một giai đoạn đầy biến động trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu, với nhiều cơ hội và thách thức mới cho các bên liên quan.