Ngày 12/6, các tàu hải quân Nga đã tiến vào cảng Havana, Cuba, trong một động thái được Mỹ và Cuba coi là không đe dọa nhưng lại mang tính biểu diễn sức mạnh của Nga trong bối cảnh căng thẳng về cuộc chiến ở Ukraine.
Chiếc đầu tiên đến là tàu chở nhiên liệu Akademik Pashin và tàu kéo Nikolay Chiker. Trong khi đó, một tàu khu trục và một tàu ngầm hạt nhân của hải quân Nga đang chờ ngoài khơi và dự kiến sẽ vào cảng giữa ngày. Bộ Quốc phòng Nga cho biết, nhóm bốn tàu này đã tiến hành các cuộc tập trận tên lửa trên Đại Tây Dương trước khi đến Cuba.
Cuba tuyên bố chuyến thăm này là tập quán thông thường của các tàu hải quân từ các quốc gia thân thiện với Havana. Bộ Ngoại giao Cuba khẳng định các tàu này không mang vũ khí hạt nhân, điều mà các quan chức Mỹ cũng xác nhận. Một quan chức Mỹ cho biết, không có lúc nào các tàu này gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Mỹ.
William Leogrande, giáo sư tại American University, nhận định rằng, việc các tàu chiến Nga đến Cuba là cách để Tổng thống Putin nhắc nhở Tổng thống Biden rằng Moscow có thể thách thức Washington ngay trong phạm vi ảnh hưởng của Mỹ. Chuyến thăm này diễn ra khi chính quyền Biden cân nhắc việc hỗ trợ Ukraine trong cuộc xâm lược của Nga, cho thấy động thái này mang tính chiến lược hơn là chỉ tuân thủ thông lệ.
Chuyến thăm này cũng trùng thời điểm với cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội tồi tệ nhất của Cuba trong nhiều thập kỷ, khi mà nước này đang thiếu hụt thực phẩm, thuốc men và nhiên liệu, làm gia tăng sự bất mãn trong dân chúng. Ông Leogrande cho rằng, động thái này có tiếng vang của Chiến tranh Lạnh, nhưng lần này người Cuba tiếp cận Moscow không phải vì lý do ý thức hệ mà vì nhu cầu kinh tế.
Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 xảy ra khi Liên Xô đáp trả việc Mỹ triển khai tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách triển khai tên lửa đạn đạo tới Cuba, đưa thế giới đến bờ vực chiến tranh hạt nhân. Sự kiện này vẫn còn ghi dấu ấn trong mối quan hệ căng thẳng giữa Nga và Mỹ, và chuyến thăm của các tàu hải quân Nga lần này làm sống lại những hồi ức về thời kỳ đó.
Chuyến thăm của các tàu hải quân Nga đến Cuba, dù không gây ra mối đe dọa trực tiếp, vẫn là một lời nhắc nhở về sự căng thẳng và cạnh tranh quyền lực giữa các cường quốc toàn cầu trong bối cảnh xung đột Ukraine.