Dù tăng phí đậu xe hơi dưới lòng đường lên gấp 4, tổng số tiền mà Sài Gòn thu về không đủ để vận hành bộ máy, thế mới kỳ quặc!
Từ tháng Tám năm 2018, thành phố Sài Gòn đã áp dụng chính sách tăng giá đậu xe hơi dưới lòng đường từ 5,000 đồng/lượt lên ít nhất 20,000 – 25,000 đồng/giờ và lũy tiến cho các giờ tiếp theo. Tuy nhiên, việc thu phí này không đem lại hiệu quả kinh tế như mong đợi và số tiền thu được mỗi năm còn thấp hơn so với trước khi áp dụng chính sách mới.
Được biết, hiện nay chỉ còn 20 tuyến đường trong thành phố Sài Gòn thu phí đậu xe hơi, giảm từ 23 tuyến ban đầu. Cụ thể, quận 1 có 12 tuyến, quận 5 có ba tuyến, quận 10 có năm tuyến, với tổng số 879 vị trí cho xe đậu. Theo tính toán của ngành giao thông, số vị trí đậu xe này sẽ đem lại khoảng 6.7 tỷ đồng mỗi tháng (tương đương 80 tỷ đồng mỗi năm) cho thành phố.
Tuy nhiên, báo cáo mới đây của Sở Giao thông Vận tải TP.HCM cho biết, số tiền thu được trong hơn bốn năm từ tháng Tám 2018 đến hết tháng Hai 2023 chỉ đạt hơn 13.3 tỷ đồng (tương đương $544,768), chỉ bằng hơn 4% so với dự tính trước đó (80 tỷ đồng x 4, tương đương $13,107,200) .
Ban đầu, việc thu phí đậu xe hơi dưới lòng đường được các quận tự thực hiện từ tháng Tám 2018 - 2019. Sau đó, do thiếu sự đồng bộ giữa các quận và hiệu quả không cao, đầu năm 2020, UBND TP.HCM đã giao cho Công ty Dịch vụ Công ích Thanh niên xung phong tổ chức thu tiền đậu xe hơi trong thành phố.
Tuy nhiên, sau khi thực hiện việc thay đổi đơn vị quản lý thu phí, số tiền thu được vẫn không đủ để bù chi. Theo báo cáo của công ty DVCI Thanh niên xung phong trong năm 2021, có 20 tuyến đường tổ chức thu phí đậu xe hơi theo giờ và đã thu được hơn 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chi phí bao gồm nhân công và thuê phần mềm thu phí đã mất hơn 10 tỷ đồng, dẫn đến thua lỗ lên đến 8 tỷ đồng!
Đến giữa tháng Tám năm 2022, công ty DVCI Thanh niên xung phong đã đề xuất tạm ngưng thu phí đậu xe hơi dưới lòng đường. UBND TP.HCM đã giao cho Sở Giao thông Vận tải (GTVT), Công an thành phố và UBND các quận 1, 5 và 10 cùng với công ty DVCI Thanh niên xung phong để phối hợp quản lý.
Trong năm 2022, số tiền thu được đã tăng lên gần 5.8 tỷ đồng, nhưng vẫn thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đề ra ban đầu.
Lý giải cho nguyên nhân thu nhập thấp, Sở GTVT TP.HCM đã đưa ra nhiều lý do. Trong đó, người điều khiển phương tiện giao thông vẫn chưa tự giác chấp hành quy định về thu phí sử dụng tạm thời lòng đường để đậu xe là một trong những nguyên nhân chính. Ngoài ra, việc đóng phí chỉ trong một giờ đầu nhưng lại đậu xe trong thời gian dài cũng là một trong những vấn đề phổ biến.
Ngoài ra, việc phối hợp và xử lý vi phạm giữa đơn vị thực hiện thu phí và lực lượng chức năng thuộc UBND các quận và Công an TP.HCM vẫn chưa được chặt chẽ và triệt để. Tiến độ nâng cấp các giải pháp công nghệ và các tiện ích như kết nối liên thông các điểm đậu xe, lắp đặt camera giám sát, cảm biến… còn chậm cũng là nguyên nhân khác dẫn đến việc thu nhập thấp của các tuyến đường thu phí đậu xe hơi.
Một bài báo trên tờ Lao Động đã mỉa mai về tình trạng xe hơi ở Sài Gòn, với số lượng xe lớn nhất cả nước và đường phố cũng đủ rộng rãi. Tuy nhiên, việc chỉ thu phí đậu xe mà vẫn gặp phải tình trạng lỗ là quá khó hiểu và khiến kinh tế của thành phố này trở nên bất lợi.
Báo điểm lại rằng, việc tổ chức một bộ máy để kiếm tiền thì không phải là vấn đề, nhưng nếu không quản lý được bộ máy này thì sẽ chỉ có mất tiền thôi. Trong khi đó, việc tồn tại các nhóm thu phí đậu xe tự phát trên các đường phố đang diễn ra như thường lệ, đặc biệt là tại các nhà hàng, quán ăn, quán phở.
Các nhóm thu phí này xem lòng lề đường như tài sản riêng, thấy xe hơi trờ tới tìm chỗ đậu là ghi số lấy tiền trông xe. Đây là một tình trạng đáng lo ngại vì chủ xe xe hơi buộc phải trả tiền cho những người này để được đậu xe, và nếu không có ai trông coi thì xe của họ có thể bị mất cắp hoặc bị hư hỏng.
Các nhóm thu phí này hoạt động công khai, thậm chí các nhà hàng, quán ăn còn có sếp cai quản đàn em đi thu tiền đậu xe. Chủ xe phải rất cảm kích khi có người trông coi xe khi vào nhà hàng hay quán ăn, vì nếu không có người trông coi thì xe hơi của họ có thể gặp tai nạn hoặc bị mất cắp.
Vấn đề lớn của Sài Gòn là việc giao sai người đi thu tiền đậu xe. Thay vì giao cho công ty DVCI Thanh Niên Xung Phong, Sở GTVT hay UBND quận, nhiều người đã đề xuất giao cho tư nhân đấu thầu để giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, việc này cũng cần được quản lý và kiểm soát chặt chẽ để tránh tình trạng thiếu trách nhiệm và bất minh trong quản lý tiền của thành phố.
Báo Lao Động đã đưa tin về việc Sài Gòn quản lý thu tiền xe hơi đậu trên lòng đường kém hiệu quả, và dự báo thành phố sẽ bắt đầu thu phí kinh doanh ở lòng đường, vỉa hè từ ngày 1 Tháng Giêng 2024. Tuy nhiên, một ý kiến độc giả trên trang VnExpress ngày 8 tháng Mười 2023 đã cảnh báo về tám hệ lụy có thể xảy ra nếu Sài Gòn nhất quyết thu phí trong lòng đường và vỉa hè.
Đầu tiên, nếu Sài Gòn thu được số tiền như dự định và chỉnh trang đô thị, thì cần phải xem xét sau khi trừ các chi phí quản lý, phí vệ sinh, phí trật tự...số tiền còn lại sẽ đủ để đầu tư vào hạ tầng đô thị hay không. Bài học từ quản lý thu phí giữ xe hơi trên lòng đường cho thấy rõ sự lỗ nặng. Nhưng đến nay, vẫn chưa ai đứng ra chịu trách nhiệm về việc này.
Thứ hai, vỉa hè không chỉ để cho người dân đi bộ mà nó còn là một phần quan trọng của cảnh quan, bộ mặt của thành phố để thu hút khách du lịch và cải thiện môi trường sống cho người dân. Nếu biến vỉa hè thành chợ đổ rác, thì sẽ chỉ gây ra sự nhếch nhác và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống. Hãy xem lại cách quản lý của Singapore để có thể giải quyết vấn đề này.
Thứ ba, việc bán hàng ngoài vỉa hè không đồng nghĩa với việc tăng sức mua. Ngược lại, khi sức mua ngoài vỉa hè tăng, sức mua ở các cửa hàng hợp pháp, siêu thị và chợ sẽ giảm. Điều này có thể dẫn đến Sài Gòn mất một phần thuế, thậm chí còn nhiều hơn số tiền thu được từ việc cho thuê vỉa hè.
Vì vậy, trước khi quyết định thu phí trong lòng đường và vỉa hè, Sài Gòn cần phải xem xét kỹ những hệ lụy có thể xảy ra và tìm ra giải pháp tốt nhất để đảm bảo môi trường sống của người dân và phát triển đô thị hiệu quả.
Hãy tính toán xem Sài Gòn sẽ cần bao nhiêu nhà vệ sinh và khu vực chứa rác để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp buôn bán trên vỉa hè. Thật đáng tiếc khi một số người bán hàng lại đặt chỗ kinh doanh của mình tại cổng các bệnh viện công, gây ra sự lộn xộn và bất tiện cho các bệnh nhân.
Ngoài ra, chính sách cho thuê vỉa hè cũng có những vấn đề cần được giải quyết. Một số người có điều kiện đã thuê vỉa hè để kinh doanh, không phải là người nghèo, điều này dẫn đến sự bất công cho những người khác.
Việc đặt chỗ kinh doanh trên vỉa hè cũng gây ra ách tắc giao thông khiến cho người đi bộ phải đi xuống lòng đường. Điều này rất nguy hiểm và có thể gây tai nạn. Vậy ai sẽ chịu trách nhiệm trong trường hợp này, người thuê vỉa hè hay chính quyền cho thuê vỉa hè?
Mâu thuẫn giữa người có nhà mặt tiền và người thuê vỉa hè cũng đang gia tăng khi mà hàng hóa của người bán tràn ra phía ngoài, dẫn đến mất vệ sinh và ô nhiễm tiếng ồn. Điều này sẽ gây ra những tiêu cực không mong muốn và làm cho cuộc sống của người dân khó khăn hơn.
Các nước phát triển thường chỉ cho phép thuê lòng đường hay vỉa hè trong một khu vực nhất định, chủ yếu phục vụ cho du khách và chỉ mở một thời điểm nhất định trong ngày. Trong khi ở Sài Gòn, việc cho thuê vỉa hè quanh năm suốt tháng đang diễn ra.
Cuối cùng, khi VnExpress tổ chức cuộc thăm dò độc giả với câu hỏi: "Theo bạn, có nên cho thuê vỉa hè làm nơi kinh doanh, buôn bán?", kết quả đã cho thấy đến 95% độc giả trả lời KHÔNG NÊN. Vậy, chính quyền cần phải có các giải pháp khác để giúp cho doanh nghiệp kinh doanh một cách hợp lý và an toàn hơn, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người dân và trật tự cho thành phố.
Được biết, hiện nay chỉ còn 20 tuyến đường trong thành phố Sài Gòn thu phí đậu xe hơi, giảm từ 23 tuyến ban đầu. Cụ thể, quận 1 có 12 tuyến, quận 5 có ba tuyến, quận 10 có năm tuyến, với tổng số 879 vị trí cho xe đậu. Theo tính toán của ngành giao thông, số vị trí đậu xe này sẽ đem lại khoảng 6.7 tỷ đồng mỗi tháng (tương đương 80 tỷ đồng mỗi năm) cho thành phố.
Tuy nhiên, báo cáo mới đây của Sở Giao thông Vận tải TP.HCM cho biết, số tiền thu được trong hơn bốn năm từ tháng Tám 2018 đến hết tháng Hai 2023 chỉ đạt hơn 13.3 tỷ đồng (tương đương $544,768), chỉ bằng hơn 4% so với dự tính trước đó (80 tỷ đồng x 4, tương đương $13,107,200) .
Ban đầu, việc thu phí đậu xe hơi dưới lòng đường được các quận tự thực hiện từ tháng Tám 2018 - 2019. Sau đó, do thiếu sự đồng bộ giữa các quận và hiệu quả không cao, đầu năm 2020, UBND TP.HCM đã giao cho Công ty Dịch vụ Công ích Thanh niên xung phong tổ chức thu tiền đậu xe hơi trong thành phố.
Tuy nhiên, sau khi thực hiện việc thay đổi đơn vị quản lý thu phí, số tiền thu được vẫn không đủ để bù chi. Theo báo cáo của công ty DVCI Thanh niên xung phong trong năm 2021, có 20 tuyến đường tổ chức thu phí đậu xe hơi theo giờ và đã thu được hơn 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chi phí bao gồm nhân công và thuê phần mềm thu phí đã mất hơn 10 tỷ đồng, dẫn đến thua lỗ lên đến 8 tỷ đồng!
Đến giữa tháng Tám năm 2022, công ty DVCI Thanh niên xung phong đã đề xuất tạm ngưng thu phí đậu xe hơi dưới lòng đường. UBND TP.HCM đã giao cho Sở Giao thông Vận tải (GTVT), Công an thành phố và UBND các quận 1, 5 và 10 cùng với công ty DVCI Thanh niên xung phong để phối hợp quản lý.
Trong năm 2022, số tiền thu được đã tăng lên gần 5.8 tỷ đồng, nhưng vẫn thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đề ra ban đầu.
Lý giải cho nguyên nhân thu nhập thấp, Sở GTVT TP.HCM đã đưa ra nhiều lý do. Trong đó, người điều khiển phương tiện giao thông vẫn chưa tự giác chấp hành quy định về thu phí sử dụng tạm thời lòng đường để đậu xe là một trong những nguyên nhân chính. Ngoài ra, việc đóng phí chỉ trong một giờ đầu nhưng lại đậu xe trong thời gian dài cũng là một trong những vấn đề phổ biến.
Ngoài ra, việc phối hợp và xử lý vi phạm giữa đơn vị thực hiện thu phí và lực lượng chức năng thuộc UBND các quận và Công an TP.HCM vẫn chưa được chặt chẽ và triệt để. Tiến độ nâng cấp các giải pháp công nghệ và các tiện ích như kết nối liên thông các điểm đậu xe, lắp đặt camera giám sát, cảm biến… còn chậm cũng là nguyên nhân khác dẫn đến việc thu nhập thấp của các tuyến đường thu phí đậu xe hơi.
Một bài báo trên tờ Lao Động đã mỉa mai về tình trạng xe hơi ở Sài Gòn, với số lượng xe lớn nhất cả nước và đường phố cũng đủ rộng rãi. Tuy nhiên, việc chỉ thu phí đậu xe mà vẫn gặp phải tình trạng lỗ là quá khó hiểu và khiến kinh tế của thành phố này trở nên bất lợi.
Báo điểm lại rằng, việc tổ chức một bộ máy để kiếm tiền thì không phải là vấn đề, nhưng nếu không quản lý được bộ máy này thì sẽ chỉ có mất tiền thôi. Trong khi đó, việc tồn tại các nhóm thu phí đậu xe tự phát trên các đường phố đang diễn ra như thường lệ, đặc biệt là tại các nhà hàng, quán ăn, quán phở.
Các nhóm thu phí này xem lòng lề đường như tài sản riêng, thấy xe hơi trờ tới tìm chỗ đậu là ghi số lấy tiền trông xe. Đây là một tình trạng đáng lo ngại vì chủ xe xe hơi buộc phải trả tiền cho những người này để được đậu xe, và nếu không có ai trông coi thì xe của họ có thể bị mất cắp hoặc bị hư hỏng.
Các nhóm thu phí này hoạt động công khai, thậm chí các nhà hàng, quán ăn còn có sếp cai quản đàn em đi thu tiền đậu xe. Chủ xe phải rất cảm kích khi có người trông coi xe khi vào nhà hàng hay quán ăn, vì nếu không có người trông coi thì xe hơi của họ có thể gặp tai nạn hoặc bị mất cắp.
Vấn đề lớn của Sài Gòn là việc giao sai người đi thu tiền đậu xe. Thay vì giao cho công ty DVCI Thanh Niên Xung Phong, Sở GTVT hay UBND quận, nhiều người đã đề xuất giao cho tư nhân đấu thầu để giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, việc này cũng cần được quản lý và kiểm soát chặt chẽ để tránh tình trạng thiếu trách nhiệm và bất minh trong quản lý tiền của thành phố.
Báo Lao Động đã đưa tin về việc Sài Gòn quản lý thu tiền xe hơi đậu trên lòng đường kém hiệu quả, và dự báo thành phố sẽ bắt đầu thu phí kinh doanh ở lòng đường, vỉa hè từ ngày 1 Tháng Giêng 2024. Tuy nhiên, một ý kiến độc giả trên trang VnExpress ngày 8 tháng Mười 2023 đã cảnh báo về tám hệ lụy có thể xảy ra nếu Sài Gòn nhất quyết thu phí trong lòng đường và vỉa hè.
Đầu tiên, nếu Sài Gòn thu được số tiền như dự định và chỉnh trang đô thị, thì cần phải xem xét sau khi trừ các chi phí quản lý, phí vệ sinh, phí trật tự...số tiền còn lại sẽ đủ để đầu tư vào hạ tầng đô thị hay không. Bài học từ quản lý thu phí giữ xe hơi trên lòng đường cho thấy rõ sự lỗ nặng. Nhưng đến nay, vẫn chưa ai đứng ra chịu trách nhiệm về việc này.
Thứ hai, vỉa hè không chỉ để cho người dân đi bộ mà nó còn là một phần quan trọng của cảnh quan, bộ mặt của thành phố để thu hút khách du lịch và cải thiện môi trường sống cho người dân. Nếu biến vỉa hè thành chợ đổ rác, thì sẽ chỉ gây ra sự nhếch nhác và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống. Hãy xem lại cách quản lý của Singapore để có thể giải quyết vấn đề này.
Thứ ba, việc bán hàng ngoài vỉa hè không đồng nghĩa với việc tăng sức mua. Ngược lại, khi sức mua ngoài vỉa hè tăng, sức mua ở các cửa hàng hợp pháp, siêu thị và chợ sẽ giảm. Điều này có thể dẫn đến Sài Gòn mất một phần thuế, thậm chí còn nhiều hơn số tiền thu được từ việc cho thuê vỉa hè.
Vì vậy, trước khi quyết định thu phí trong lòng đường và vỉa hè, Sài Gòn cần phải xem xét kỹ những hệ lụy có thể xảy ra và tìm ra giải pháp tốt nhất để đảm bảo môi trường sống của người dân và phát triển đô thị hiệu quả.
Hãy tính toán xem Sài Gòn sẽ cần bao nhiêu nhà vệ sinh và khu vực chứa rác để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp buôn bán trên vỉa hè. Thật đáng tiếc khi một số người bán hàng lại đặt chỗ kinh doanh của mình tại cổng các bệnh viện công, gây ra sự lộn xộn và bất tiện cho các bệnh nhân.
Ngoài ra, chính sách cho thuê vỉa hè cũng có những vấn đề cần được giải quyết. Một số người có điều kiện đã thuê vỉa hè để kinh doanh, không phải là người nghèo, điều này dẫn đến sự bất công cho những người khác.
Việc đặt chỗ kinh doanh trên vỉa hè cũng gây ra ách tắc giao thông khiến cho người đi bộ phải đi xuống lòng đường. Điều này rất nguy hiểm và có thể gây tai nạn. Vậy ai sẽ chịu trách nhiệm trong trường hợp này, người thuê vỉa hè hay chính quyền cho thuê vỉa hè?
Mâu thuẫn giữa người có nhà mặt tiền và người thuê vỉa hè cũng đang gia tăng khi mà hàng hóa của người bán tràn ra phía ngoài, dẫn đến mất vệ sinh và ô nhiễm tiếng ồn. Điều này sẽ gây ra những tiêu cực không mong muốn và làm cho cuộc sống của người dân khó khăn hơn.
Các nước phát triển thường chỉ cho phép thuê lòng đường hay vỉa hè trong một khu vực nhất định, chủ yếu phục vụ cho du khách và chỉ mở một thời điểm nhất định trong ngày. Trong khi ở Sài Gòn, việc cho thuê vỉa hè quanh năm suốt tháng đang diễn ra.
Cuối cùng, khi VnExpress tổ chức cuộc thăm dò độc giả với câu hỏi: "Theo bạn, có nên cho thuê vỉa hè làm nơi kinh doanh, buôn bán?", kết quả đã cho thấy đến 95% độc giả trả lời KHÔNG NÊN. Vậy, chính quyền cần phải có các giải pháp khác để giúp cho doanh nghiệp kinh doanh một cách hợp lý và an toàn hơn, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người dân và trật tự cho thành phố.